طلاق یک طرفه همان طور که از نامش مشخص است از طرف یکی از زوجین درخواست میشود؛ حال فرقی نمیکند که از طرف مرد یا زن باشد، اما چیزی که مهم است این است که طلاق از طرف زن سختتر بوده و پیچیدگی بیشتری دارد. پیچیدگی بیشتر آن به دلیل این است که قانون حق طلاق را برای مرد دانسته و زن باید دلایل محکمه پسندی ارائه دهد تا بتواند طلاق بگیرد؛ لذا شرایطی وجود دارد که زن میتواند از آنها استفاده کرده و یک طرفه از همسر خود جدا شود. در ادامه در مورد این شرایط توضیحاتی خواهیم داد اما علاوه بر آنها سعی کردهایم طلاق یک طرفه از طرف زن و یک طرفه از طرف مرد را بیان کنیم پس در ادامه همراه ما باشید.
برای مشاوره رایگان و شبانه روزی با بهترین وکیل تهران همین حالا با ما تماس بگیرید!
طلاق یک طرفه چیست؟
طلاق یک طرفه نوعی از طلاق میباشد که در آن یکی از زوجین خواهان طلاق بوده و با این کار قصد جدایی از همسر خود را دارد. در این طلاق فرد متقاضی به صورت مستقیم درخواست خود را ارائه داده و نیازی به حضور و موافقت طرف دیگر ندارد اما میتواند درخواست وکیل طلاق بدهد تا نیازی به رفتن به دادگاه نداشته باشد، در واقع وکیل با تخصص خود حق و حقوقش را به خوبی خواهد گرفت. در صورتی که فرد بخواهد خودش درخواست طلاق بدهد باید دلایل و مستندات کافی ارائه دهد تا قاضی پس از بررسی دلایل اقامه شده، در صورتی که دلایل مذکور را کافی بداند اقدام به صدور رأی مقتضی نماید. این نوع طلاق کاملا با طلاق توافقی که زوجین برای جدایی به توافق مشترک رسیده اند، تفاوت زیادی دارد. پس اگر خواهان طلاق هستید بهتر است از مشاوره با وکیل خانواده استفاده کنید تا دچار مشکل نشوید.
مطالعه بیشتر ⚖️ حذف نام همسر از شناسنامه مطابق با قوانین جمهوری اسلامی ایران
شرایط طلاق یک طرفه
برای طلاق یک طرفه شرایطی وجود دارد که در ادامه آنها را بیان میکنیم:
خودداری شوهر از دادن نفقه
یکی از شرایطی که زن میتواند به وسیله آن یک طرفه از همسر خود جدا شده و طلاق بگیرد این است که شوهر او از دادن نفقه یا همان خرجی زن خودداری کند. در این صورت زن میتواند با مراجعه به دادگاه خانواده شکایت خود را مبنی بر استنکاف شوهر از پرداخت نفقه بیان نماید. برای دریافت نفقه هر چند وکیل ملکی توانایی دفاع از حق و حقوقی شما را دارد اما بهتر است برای این موارد از وکیل خانواده یا وکیل طلاق استفاده کنید. بنابراین زمانی که زوجه شکایت میکند، دادگاه زوج را مجبور خواهد کرد که نفقه زوجه را بدهد. اگر زوج مجدداً از پرداخت نفقه خودداری نماید، زوجه میتواند تقاضای طلاق یک طرفه نموده و در این صورت، قاضی دادگاه زوج را مجبور به طلاق خواهد نمود. در صورتی که به جای دریافت نفقه، چک دریافت کرده باشید و همسر شما قادر به پاس کردن آن نباشد میتوانید از وکیل چک استفاده کنید تا چک شما را وصول کند.
عسر و حرج
یکی از رایج ترین شرایط طلاق از طرف زن، عسر و حرج می باشد که در ماده 1130 قانون مدنی نیز به آن پرداخته شده است. از آنجایی که عسر و حرج دارای مصادیقی زیادی میباشد در ادامه به برخی از آنها اشاره میکنیم:
- هنگامی که زوج، خانواده خود را حداقل به مدت شش ماه متوالی و یا نه ماه متناوب در سال ترک کرده باشد و هیچ گونه عذر موجهی برای این کار نداشته باشد، شامل مصادیق عسر و حرج شده و زوجه میتواند یک طرفه تقاضای طلاق نماید.
- اعتیاد، یکی دیگر از این مصادیق میباشد. بنابراین فرقی ندارد که زوج به مواد مخدر اعتیاد داشته باشد و یا مشروبات الکلی مصرف کند؛ بلکه آنچه اهمیت دارد این است که اعتیاد فرد سبب اختلال در زندگی خانوادگی آنها شده و به زندگیشان آسیب وارد کرده باشد.
- ابتلا به هر نوع بیماری صعب العلاجی که زندگی مشترک زوجین را مختل میکند، از مصادیق عسر و حرج محسوب میشود.
- دیوانه بودن یا دیوانه شدن نیز از این مصادیق به شمار میآید.
- ضرب و شتم یا هر گونه رفتاری که بر ضرر زوجه بوده و قابل تحمل نباشد.
- محکومیت شوهر به 5 سال حبس یا بیشتر از این مقدار یا ارتکاب جرمی که خلاف شئونات خانوادگی زن باشد، از شرایطی است که زن میتواند به صورت یک طرفه تقاضای طلاق نماید. اگر شما نیز قصد طلاق از طریق اثبات عسر و حرج دارید به شما توصیه میکنیم بهترین وکیل تهران را انتخاب کنید؛ زیرا در پروندههای مختلفی تجربه دارد، به همین دلیل پرونده شما را سریع پیش خواهد برد.
غیبت شوهر به مدت چهار سال
درصورتی که زوج به مدت چهار سال مفقودالاثر باشد و خبری از وی نباشد، زوجه میتواند دادخواست طلاق داده و تحت شرایطی که قانون برای این افراد در نظر گرفته است از همسر خود جدا شود. در حقیقت بر اساس نظر مشهور فقها و متن صریح قانون مدنی، این حق از جمله حقوق غیرمالی زوجه محسوب می شود و منشأ آن همان عسر و حرج می باشد؛ چراکه به علت غیبت بالنسبه مدید زوج، زن از جهت امور مالی و غیرمالی در عسر و حرج قرار می گیرد؛ لذا قانون امکان تقاضای طلاق را به دلیل فوق برای زن میسر دانسته است. زنی که شوهرش مفقودالاثر بوده و قصد طلاق دارد و دادگاه حکم آن را صادر کرده باشد، باید عده وفات را سپری نماید. عده وفات به این معنی است که زن باید پس از فوت همسر خود به مدت 4 ماه و ده روز صبر کند سپس بعد از گذشت این مدت زمان میتواند ازدواج مجدد نماید؛ بنابراین در مدت عده حق ازدواج مجدد نخواهد داشت. در صورتی که بعد از طلاق، شوهر سر و کلهاش پیدا شود و زن در زمان عده باشد، مرد میتواند رجوع کرده و زندگی زناشویی را ادامه دهد اما اگر چهار ماه و ده روز به شرح فوق تمام شده باشد و سپس زوج رجوع کند، دیگر حقی بر زن سابق خود نخواهد داشت.
مطالعه بیشتر ⚖️ عدول از گذشت و شرایط آن که باید بدانید!
طلاق یک طرفه از طرف زن
بر اساس ماده 1133 قانون مدنی حق طلاق با مرد بوده و مرد میتواند دادخواست طلاق همسر خود را تحت شرایط مقرر قانونی و در دادگاه خانواده ارائه نماید؛ البته باید توجه نمود که این امر با پرداخت حقوق مالی زوجه از جمله نفقه، مهریه، اجرت المثل ایام زوجیت و.. امکان پذیر خواهد بود. زن نیز به موجب تبصره ماده 1133 قانون مدنی می تواند مطابق شرایط مقرر در مواد 1119، 1129 و 1130 تقاضای طلاق نماید، اما زن برای طلاق یک طرفه با سختی بیشتری روبرو میشود؛ زیرا میخواهد خلاف قاعده اصلی که حق طلاق با مرد است، عمل کند. بنابراین زن باید مستندات قوی، موجه و محکمه پسندی را ارائه دهد تا دادگاه را برای طلاق قانع نماید. شما برای طلاق ابتدا باید به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کرده و درخواست خود را ثبت نمایید. پس از آنکه درخواست مذکور ثبت شد، درخواست شما به دادگاه خانواده فرستاده می شود. یکی از موارد مهمی که در خصوص طلاق از طرف زن باید مورد توجه قرار گیرد، شروط دوازده گانه سند نکاح می باشد که به زن این امکان را می دهد تا با اثبات هر یک از این شروط بتواند تقاضای طلاق از همسرش را به دادگاه خانواده ارائه نماید. این شروط دوازده گانه به شرح ذیل می باشند:
-
استنکاف شوهر از دادن نفقه زن به مدت شش ماه به هر عنوان و عدم امکان الزام او به تأدیه نفقه و همچنین در موردی که شوهر سایر حقوق واجبه زن را به مدت شش ماه وفا نکند و اجبار او به ایفاء هم ممکن نباشد.
-
سوء رفتار و یا سوء معاشرت زوج به حدی که ادامه زندگی را برای زوجه غیر قابل تحمل نماید.
-
ابتلای زوج به امراض صعب العلاج به نحوی که دوام زناشویی برای زوجه مخاطره آمیز باشد.
-
جنون زوج در مواردی که فسخ نکاح شرعاً ممکن نباشد.
-
عدم رعایت دستور دادگاه در مورد منع اشتغال زوج به شغلی که طبق نظر دادگاه صالح منافی با مصالح خانوادگی و حیثیت زوجه باشد.
-
محکومیت شوهر به حکم قطعی به مجازات پنج سال حبس یا بیشتر یا به جزای نقدی که بر اثر عجز از پرداخت منجر به پنج سال بازداشت شود یا به حبس و جزای نقدی که مجموعاً منتهی به پنج سال یا بیشتر بازداشت شود و حکم مجازات در حال اجرا باشد.
-
ابتلای زوج به هر گونه اعتیاد مضری که به تشخیص دادگاه به اساس زندگی خانوادگی خلل آورد و ادامه زندگی را برای زوجه دشوار نماید.
-
زوج زندگی خانوادگی را بدون عذر موجه ترک کند. تشخیص ترک زندگی خانوادگی و تشخیص عذر موجه با دادگاه است و یا زوج شش ماه متوالی بدون عذر موجه از نظر دادگاه غیبت نماید.
-
محکومیت قطعی زوج در اثر ارتکاب جرم و انجام هرگونه مجازات اعم از حد و تعزیر در اثر ارتکاب جرمی که مغایر با حیثیت خانوادگی و شئون زوجه باشد. تشخیص اینکه مجازات مغایر با حیثیت و شئون خانوادگی است با توجه به وضع و موقعیت زوجه و عرف و موازین دیگر با دادگاه است.
-
در صورتی که پس از گذشت پنج سال، زوجه از شوهر خود به جهت عقیم بودن و یا عوارض جسمی دیگر زوج صاحب فرزند نشود.
-
در صورتی که زوج مفقودالاثر شود و ظرف شش ماه پس از مراجعه زوجه به دادگاه پیدا نشود.
-
زوج همسر دیگری بدون رضایت زوجه اختیار کند یا به تشخیص دادگاه نسبت به همسران خود اجرای عدالت ننماید.
اگرچه برخی از شروط دوازده گانه با مصادیق عسر و حرج در ماده 1130 قانون مدنی مشابهت دارد لکن اولاً این شروط ضمن عقد نکاح و در سند نکاحیه بیان می شوند و زوج می تواند از امضای آن ها استنکاف نماید که در این صورت، زوجه با استناد به مصادیق ماده 1130 امکان تقاضای طلاق را صرفاً به جهت عسر و حرج خواهد داشت ثانیاً به نظر می رسد شروط دوازده گانه، علاوه بر آنکه تمام مصادیق عسر و حرج را بیان نموده است، مصادیق بیشتری اعم از اختیار همسر دیگر بدون رضایت زوجه، عقیم بودن زوج پس از گذشت پنج سال از زندگی زناشویی و عدم تناسب شغل زوج با حیثیت و شئون خانوادگی زوجه را نیز بیان کرده است. ذکر این نکته نیز حائز اهمیت است که طلاق از طرف زن سه مرحله ای می باشد؛ بدین معنا که اگر مرد به رأی دادگاه بدوی اعتراض نماید، پرونده به دادگاه تجدیدنظر ارجاع می شود و سپس اگر مرد به رأی دادگاه تجدیدنظر نیز معترض باشد، پرونده به دیوان عالی کشور ارسال خواهد شد و این مراحل ممکن است تا مدتی به طول انجامد؛ لذا از آنجایی که طلاق از طرف زن پیچیدگی خاص خود را دارد، مشورت با وکیل متخصص ضروری میباشد بنابراین بهتر است انجام کار را به وکیل مجرب بسپارید.
طلاق یک طرفه از طرف مرد
همانطور که گفتیم مطابق ماده 1133 قانون مدنی حق طلاق با مرد است؛ از این رو مرد هر زمانی که بخواهد میتواند برای طلاق زن اقدام کند باید بدانید که طلاق یه درخواست مرد با طلاق از طرف زن تفاوت دارد؛ زیرا مرد برخلاف زن که برای طلاق به دلایل و مستندات زیادی نیاز دارد، به ارائه دلایل و مستندات نیازی نخواهد داشت؛ بلکه صرف ادعای عدم امکان سازش کافی خواهد بود. در واقع زوج میتواند بدون نیاز به ارائه دلیل و مستندی، با رعایت شرایط مقرر قانونی اقدام به طلاق همسر خود نماید، اما یک شرط وجود دارد که باید به آن توجه نمود. شرط طلاق یک طرفه از سوی مرد این گونه است که مرد باید تکلیف مسائل و حقوق مالی زوجه را مشخص کند تا بتواند یک طرفه از همسر خود جدا شود. در نتیجه دشواری آن به اندازه طلاق از طرف زن، زیاد نخواهد بود؛ بنابراین به طور کلی میتوان گفت که مرد با رعایت شرایط مقرر در قوانین و مقررات مربوطه از جمله قانون مدنی و قانون حمایت خانواده میتواند تقاضای طلاق کند.
مطالعه بیشتر ⚖️ مجازات فحاشی طبق قوانین اسلامی در سال 1400
تکلیف مهریه در طلاق یک طرفه از طرف زن
ماده 1082 قانون مدنی بیان می دارد:
«به مجرد عقد، زن مالک مهر میشود و می تواند هر تصرفی که بخواهد در آن بنماید.»
بنابراین مهریه قانوناً و شرعاً از حقوق مالی زوجه است که به محض وقوع عقد نکاح، آن را تملک کرده و می تواند از همسر خود مطالبه نماید. حال اگر مرد در خصوص طلاق مخالفت کرده و زن از طریق اثبات شروط دوازده گانه عقد نکاح و یا اثبات عسر و حرج ( موارد مندرج در مواد 1119، 1129 و 1130 قانون مدنی) تقاضای طلاق نماید، علاوه بر طلاق می تواند مهریه خویش را نیز وصول نماید؛ البته این امر در صورتی امکان پذیر است که زن دلایل و مستندات موجه، قوی و محکمه پسندی برای دادگاه ارائه نموده باشد. نکته مهمی که در این خصوص وجود دارد، این است که اگر درخواست طلاق از طرف زن به استناد مصادیق قانونی عسر و حرج باشد، امکان بذل بخشی از مهریه وجود خواهد داشت که قبول بذل مهریه و تصمیم در این خصوص با دادگاه صالحه می باشد.
تکلیف نفقه در طلاق یک طرفه از طرف زن
ماده 1102 قانون مدنی بیان داشته است:
«همین که نکاح به طور صحیح واقع شد، رابطه زوجیت بین طرفین موجود و حقوق و تکالیف زوجین در مقابل همدیگر برقرار می شود.»
یکی از حقوق قانونی و مهم زن در نکاح، حق نفقه می باشد که قانون گذار زوج را مکلف به پرداخت نفقه زن نموده است. مطابق ماده 1107 قانون مدنی، نفقه زوجه عبارت از همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن است که این ماده مصادیقی برای نفقه نیز ذکر نموده است. از جمله نیازهای متعارف زن، نیاز به مسکن، البسه، نان، اثاث منزل، هزینه های درمانی و بهداشتی و حتی خادم درصورت عادت یا احتیاج به واسطه بیماری نیز می باشد. بنابراین نفقه حق زن بوده و زوج مکلف است تمامی نیازهای مادی زن را متناسب با عرف جامعه و وضعیت زن تأمین نماید. اصولاً بعد از طلاق از طرف زن، دیگر مرد تکلیفی به پرداخت نفقه نخواهد داشت، اما اگر نفقه معوّقه بر ذمه زوج باشد، وی مکلف به پرداخت آن به عنوان یک دین مسلم به زوجه خواهد بود. به عنوان مثال اگر زوج در دادگاه محکوم به پرداخت نفقه معوّقه زوجه به مدت شش ماه شده باشد و علی رغم صدور اجرائیه، از پرداخت نفقه استنکاف نماید، زن می تواند به استناد شرط اول از شروط دوازده گانه ضمن نکاح دادخواست طلاق را به دادگاه خانواده تقدیم نماید. در این صورت، دادگاه پس از رسیدگی به پرونده طلاق زوجه به علت استنکاف مرد از پرداخت نفقه به مدت شش ماه و با استناد به رأی محکومیت مرد به پرداخت نفقه معوّقه، رأی طلاق را صادر کرده و در این حالت زن می تواند ضمن بذل بخشی از مهریه خود و قبول دادگاه، نفقه معوّقه خود را نیز از طریق دادگاه پیگیری نماید. در حقیقت می توان گفت نفقه معوّقه وظیفه ای است بر دوش مرد و حقی است به نفع زن؛ حال اگر زن به استناد همین استنکاف از پرداخت نفقه اقدام به طلاق نماید، همچنان حق اخذ نفقه معوّقه خود را به عنوان دین مسلم بر ذمه مرد خواهد داشت.
تفاوت طلاق یک طرفه با طلاق توافقی
اقسام طلاق از حیث تأثیر اراده طرفین مشتمل بر طلاق توافقی و طلاق یک طرفه می باشد. طلاق توافقی اگرچه در قانون مدنی ذکر نشده است لکن با عنایت به اصل آزادی اراده و مستند به ماده 10 قانون مدنی میتوان این نوع طلاق را ذیل انواع طلاق نام برد. طلاق توافقی به این صورت است که زوجین با توافق بر سر تمام حقوق و مسائل مالی و غیر مالی به صورت مشترک متفقاً اقدام به طلاق می نمایند. در این صورت، زوجین بایستی به داوری مراجعه نموده و سپس گواهی عدم امکان سازش را اخذ نمایند. پس از اخذ این گواهی، صیغه طلاق جاری خواهد شد. طلاق توافقی یکی از ساده ترین و رایج ترین انواع طلاق می باشد. اما اگر میان زوجین توافقی بر سر مسائل مذکور وجود نداشته باشد و یکی از زوجین بخواهد از همسر خود جدا شود، طلاق یک طرفه واقع خواهد شد. این طلاق، همانگونه که در قسمت های قبلی بیان گردید، می تواند تحت شرایط توسط مرد یا زن اتفاق افتد. در این نوع طلاق معمولاً طرف مقابل راضی به جدایی نبوده و مخالفت می نماید. در این فرض، مرد با اخذ گواهی عدم امکان سازی می تواند تحت شرایط قانونی و با اعطای کلیه حقوق مالی زوجه از وی طلاق بگیرد و زن نیز با اثبات عسر و حرج و یا شروط سند نکاح می تواند یک طرفه از شوهر خود جدا شود.
نتیجه گیری
به طور کلی طلاق یک طرفه میتواند از طرف هر یک از زوجین درخواست شود اما طلاق از طرف زن به دلیل اینکه نیازمند ارائه مدارک و مستندات کافی میباشد بهتر است توسط وکیل متخصص پیگیری شود تا روند رسیدگی سریعتر انجام گیرد. بنابراین استفاده از وکیل به شما کمک میکند که به حضور در جلسات دادگاه نیازی نداشته باشید. همچنین حق و حقوق شما را به طور کامل خواهد گرفت. از این رو به شما پیشنهاد میکنیم خانم معصومه رمضانی را انتخاب کنید. ایشان وکیل پایه یک دادگستری میباشد که در تمامی زمینههای وکیلی مانند خانواده، طلاق و.. موفق عمل کرده و آنها را به بهترین نحو ممکن حل کرده است. بنابراین شما میتوانید از این وکیل متخصص مشاوره گرفته و مسائل حقوقی و کیفری خود را بدون دغدغه به او بسپارید.