استرداد جهیزیه و ساده ترین روش های قانونی آن

همانطور که می دانید برای شروع زندگی یک زوج، زن تعدادی وسیله منزل را به عنوان جهیزیه خود خریداری کرده و به خانه ای که در آن با مرد خود شروع به زندگی می کند می برد. از همین روی بسیاری از افراد تصور می کنند زن موظف به تهیه جهیزیه بوده و قانونا باید وسایل منزل را تامین کند. اما جالب است بدانید در قانون اسلامی مجبوریتی برای این امر تعیین نشده و هیچ پیگیری حقوقی را در بر نمی گیرد. به همین دلیل مالکیت جهاز یک زن با خودش است و در صورت جدا شدن زن و مرد استرداد جهیزیه با زن است و می تواند تمامی اموالی که در شروع زندگی به عنوان جهاز وارد منزل کرده را باز پس بگیرد. به همین دلیل می توان گفت استرداد جهیزیه به معنی باز پس گرفتن جهاز عروس است که هر زمان که طلب کند می تواند وسایل منزل خود را از مرد پس بگیرد.

استرداد جهیزیه چیست؟

در ابتدا و پیش از شروع مقاله نیاز است یادآور شویم که در قانون مدنی ایران اشاره ای به مقوله جهیزیه نشده است و زن به طور قانونی و شرعی اجبار و تکلیفی برای آوردن جهیزیه به منزل شوهر خود ندارد و تهیه وسایل لازم برای زندگی مشترک بر عهده شوهر است. اما به لحاظ این که آوردن جهیزیه از سوی دختر و خانواده اش به منزل همسر خود امری بسیار رایج در کشورمان است و پس از جدایی اختلافات ناشی از اثاثیه منزل به یکی از دعاوی مهم در دادگاه خانواده محسوب می شود، به همین دلیل نیاز است تا اطلاعات حقوقی کافی در مورد جهیزیه و مسائل حقوقی مربوط به آن داشته باشیم.
با توجه به موردی که در ابتدای مقاله بیان کردیم، قانون گذار تعریفی از جهیزیه، جهاز زن و استرداد جهیزیه ارائه نکرده است و می بایست مطابق با توجه به عرف جامعه آن را تعریف کرد. جهیزیه مجموعه اموال منقولی است برای استعمال یا تزئین زندگی مشترک که از سوی زن به منزل شوهر آورده می شود. آوردن جهیزیه در بیشتر مناطق ایران رسمی دیرین است که چگونگی انجام آن بسته به منطقه، شهر یا قومیت متفاوت است. مالکیت جهیزیه متعلق به زن است و شوهر حق استفاده از جهاز را با در نظر گرفتن این موضوع که زن تکلیفی برای آوردن جهیزیه به منزل شوهر ندارد و هر زمان که بخواهد می تواند جهیزیه را مسترد نماید، دارد. به عنوان یک وکیل حقوقی نکته ای مهم نیاز است که درباره جهیزیه عنوان کنم و آن، این است که اموال و وسایلی را که شوهر در طول زندگی مشترک خریداری می کند حتی آنچه را که در خرابی یا استهلاک جهیزیه زن خریداری می کند، جزء جهیزیه نیست. جهیزیه همان است که در شروع زندگی مشترک زن به خانه شوهر آورده است و اگر در طول زمان این وسایل خراب شوند، شوهر مسئولیتی و تکلیفی برای پرداخت وجه آن یا دادن جایگزین ندارد.
به لیست اقلام جهیزیه لیست سیاهه گفته می شود که معمولا به درخواست وکیل خانواده تهیه و پس از استقرار در خانه شوهر از وی امضاء اخذ می شود که این اقلام به منزل وی آورده شده است. استرداد جهیزیه یا بردن جهیزیه آسان است و معمولا مشکلی در این خصوص وجود ندارد. زن می تواند پس از تصمیم از طریق دادگاه خانواده و پس از مشاوره با وکیل حقوقی یا شورای حل اختلاف نسبت به استرداد جهیزیه به استناد سیاهه دادخواست را تنظیم نماید.
زمانی که زوجه دعوای استرداد جهیزیه را مطرح می کند باید ثابت نماید که مالکیت اموال را دارد و لوازم منزل توسط شخص او تهیه شده است که برای اثبات این امر، وکیل حقوقی باید دلایلی را به دادگاه ارائه نماید که از آن جمله می توان به فاکتورهای خرید، تهیه لیست سیاهه اموال که چند نفر شاهد آن را امضاء نموده باشند.

مطالعه بیشتر 📖 طلاق یک طرفه و مهم ترین قوانین آن!

استرداد جهیزیه با مامور

قانون مدنی به طور خاص مهریه یا این واقعیت که مهریه وظیفه زن است ذکر نشده است، اما به صراحت بیان شده است .در ادامه قصد داریم تا نحوه ی استرداد جهیزیه با مامور و مسائل حول و حوش آن را بیان کنیم.
مسکن و مایحتاج اولیه وظیفه شوهر است، اما همانطور که در زندگی روزمره معمول است. بر طبق ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی، مرد موظف است تمامی اثاث منزل را تهیه نماید. قانون مدنی، اثاث منزل را به‌عنوان یکی از اقسام نفقه برای زنانی که از همسر خود تمکین می‌کنند در نظر گرفته است. این مسئله را می‌توان به این معنی دانست که در صورتی که زنی مایل به آوردن جهیزیه نباشد، مرد نمی‌تواند او را مجبور نماید.
زن می تواند پس از درخواست استرداد جهیزیه و در صورت عدم همکاری مرد به صورت قانونی درخواست خود را پیگیری نماید و در صورت برخورد به مشکل، به همراه مامور برای استرداد جهیزیه به منزل مراجعه کند.

مطالعه بیشتر 📖 عدول از گذشت و شرایط آن که باید بدانید!

نمونه درخواست استرداد جهیزیه

این درخواست توسط وکلای حقوقی خانواده تنظیم میشود.ریاست محترم دادگاه خانواده : احتراما به عرض می رساند به دلالت تصویر مصدق عقدنامه پیوست مدت ….. است که با خوانده ازدواج نموده ام اخیرا به دلایلی بین ما اختلاف بروز کرده است و قصد متارکه داریم ولی جهیزیه و اثاثیه شخصی ام طبق رسوم و رویه عرفی به منزل مشترک منتقل شده و اینک نیز در محل سکونت وی باقی مانده و حاضر نیست به طور مسالمت آمیز آن را به بنده مسترد نماید لذا ناگزیر به طرح این دعوی گردیده خواهشمند است به موضوع رسیدگی و بدوا قرار تامین خواسته و اجرای قبل از ابلاغ سپس احضار نامبرده و الزام و محکومیت وی به استرداد جهیزیه طبق سیاهه پیوست را با احتساب خسارات قانونی استدعا دارم

خواهان :
خوانده :
تعیین خواسته و بهای آن : بدوا قرار تامین خواسته سپس الزام خوانده به استرداد عین جهیزیه طبق سیاهه و اعمال ماده 117 ق آ د م و 1118 ق م
دلایل و منضمات دادخواست : کپی شناسنامه و عقدنامه و لیست سیاهه
مدارک پیوست
1- اصل و کپی مصدق عقدنامه
2- اصل و کپی مصدق شناسنامه
3- سیاهه جهیزیه

مطالعه بیشتر 📖 مجازات فحاشی طبق قوانین اسلامی در سال 1400

مدت زمان استرداد جهیزیه

همان طور که پیشتر گفته شد،در قانون مدنی چیزی در خصوص تهیه جهیزیه به صورت خاص صحبتی نشده است، اما همانطور که در عرف و زندگی عادی مرسوم شده است تهیه جهیزیه به عهده خانواده زوجه می باشد. در زمانی که زوجین به اختلاف و جدایی می رسند،زوجه به استرداد جهیزیه تصمیم میگیرند. گاهی اوقات زوج مقابل به دلایلی از استرداد جهیزیه زوجه امتناع می ورزد به همین دلیل زوجه جهت استرداد جهیزیه خود باید دادخواستی تحت عنوان استرداد جهیزیه و تأمین خواسته ثبت نماید. تأمین خواسته به این دلیل است که زوجه بتواند قبل از صدور حکم قطعی دادگاه هرچه زودتر جهاز خود را از منزل زوج خارج کند.نکته ی مهمی که در در دعوای دادخواست استرداد باید به آن توجه نمود و خیلی از زوجین از آن اطلاع ندارند این است که حتماٌ باید استرداد جهیزیه و خارج نمودن لوازم زوجه به صورت قانونی صورت گیرد. تصمیم استرداد جهیزیه نباید احساسی و هیجانی باشد. بعد از تنظیم دادخواست استرداد جهیزیه از سوی وکیل حقوقی زوجه و ثبت آن از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی براساس اینکه ارزش خواسته شما که همان جهیزیه است چه مقدار تقویم شده است دعوای استرداد جهیزیه در شورای حل اختلاف یا دادگاه حسب مورد مطرح می گردد.سپس واحد اجرا نامه ای به شما برای مراجعه به کلانتری می دهد که پس از مراجعه و در زمان مقرر با مامور کلانتری برای بردن جهیزیه خود به محلی که جهیزیه شما در آنجا قرار دارد مراجعه می کنید.

مطالعه بیشتر 📖 حذف نام همسر از شناسنامه مطابق با قوانین جمهوری اسلامی ایران

نحوه اجرای حکم استرداد جهیزیه

استرداد جهیزیه زمانی صورت می‌گیرد که طرفین ( زن و شوهر ) تمایلی به ادامه زندگی نداشته باشند و تصمیم به جدایی بگیرند. در این صورت زن می تواند با طرح دادخواست استرداد جهیزیه اش را دریافت کند.
در برخی موارد ممکن است که مرد برای استرداد اقدام کند و با مطرح کردن دادخواست استرداد به همسرش اعلام کند که قصد دارد جهیزیه را پس بدهد.
در مراحل طلاق توافقی، استرداد جهیزیه با توافق و نظر طرفین انجام می‌ شود گاهی نیز ممکن است زوجه نگران خسارت باشد که در این شرایط می تواند بعد از ترک منزل همسر، برای تامین اموال و حفظ آن ‌ها درخواست بدهد.
برای طرح دادخواست استرداد جهیزیه، زوجه و یا وکیل او باید بتوانند موارد موجود در جهیزیه را اثبات کنند تا بر اساس آن دادگاه می تواند زوج را به پس دادن جهیزیه زن، محکوم کند.
رایج ترین و بهترین روش در اجرای حکم استرداد، در دست داشتن لیست جهیزیه است که با دقت و با جزئیات مشخصات وسایل و جهیزیه ثبت شده و توسط شوهر امضا شود که اگر این لیست توسط خانواده و بستگان شوهر به امضا برسد، اعتبار بیشتری خواهد داشت که در این صورت طرح درخواست زن اعتبار بیشتری خواهد داشت و احتمال اینکه حکم و رای دادگاه به نفع او اجرا شود بیشتر است.
اگر شما هم در جریان طلاق خود درخواست اجرای حکم استرداد جهیزیه را دارید بهتر است به وکیل پایه یک دادگستری مراجعه کنید. همچنین مشاوره با وکیل طلاق نیز می تواند به شما در این زمینه کمک کند.

سیاهه جهیزیه چیست؟

سیاهه جهیزیه در واقع همان ایجاد لیستی از جهیزیه عروس است که به امضای شوهر و بستگان او و یا دو شاهد می رسد و گویای لوازمی است که زن به عنوان جهیزیه به خانه آورده است.
برای تنظیم سیاهه جهیزیه بهتر است که به طور کامل لیست لوازم منزل با جزئیات آن ها بیان شود و سپس به امضای شوهر برسد که این لوازم به منزل او آورده شده است.
لیست سیاهه جهیزیه نشانه این است که زن این اموال را با خود به منزل همسرش آورده است. در این لیست قیمت، مدل و ویژگی‌های هر یک از وسایل جهیزیه ذکر می‌شود. در صورت وجود سیاه جهیزیه، استرداد به راحتی صورت می‌گیرد و زن می تواند با طرح درخواست دادگاه خانواده و با کمک یک وکیل حاذق برای استرداد جهیزیه اقدام ‌کند.

در بعضی از نقاط ایران برخی از لوازم جهیزیه توسط مرد تهیه می‌شود که باید این اقلام نیز در لیست جهیزیه ذکر شود. در زمان استرداد جهیزیه اگر زوج ثابت کند که این اقلام را خودش خریداری کرده، زن نمی‌تواند برای آنها درخواست استرداد دهد. همچنین ممکن است در طول زندگی مشترک لوازم جدیدی برای خانه خریداری شود که در اینگونه موارد، ان وسایل جزو جهیزیه زوجه محسوب نمی شوند و زوجه نمیتواند برای این وسایل درخواست استرداد دهد.
سیاهه جهیزیه ‌ای که توسط زوجه تهیه شده است باید توسط مرد به امضا برسد .امضای زوج در پایین لیست سیاهه جهیزیه به همراه اثر انگشت، اعتبار بیشتری به سیاهه می ‌دهد.اگر لیست سیاه جهیزیه توسط شوهر و دو نفر شاهد امضا نشده باشد، سیاهه جهیزیه اعتبار نخواهد داشت و نمی توانید برای آن درخواست استرداد بدهید.

مطالعه بیشتر 📖 اسقاط کافه خیارات به چه معناست و چه کاربردی دارد

حکم عدم استرداد جهیزیه

حکم عدم استرداد جهیزیه زمانی صورت می گیرد که زوجه دلیل محکمی برای تامین اقلام جهیزیه نداشته باشد.اگر زوجه لیست سیاهه ای برای ارائه به دادگاه به منظور درخواست استرداد نداشته باشد و یا لیست سیاهه توسط زوج و شاهدان به امضا نرسد و یا ادعای مالکیت بر اقلامی داشته باشد که در طول زندگی مشترک خریداری شده،حکم عدم استرداد صادر می شود.

بهترین وکیل برای استرداد جهیزیه

درخواست استرداد جهیزیه باید توسط زوجه و یا با درخواست وکیل خانواده و بر اساس مدارک و شواهد کافی و لیست سیاهه جهیزیه امضا شده صورت بگیرد. بهترین وکیل برای استرداد جهیزیه، وکیلی است که در زمینه ی طلاق و خانواده تخصص دارد و با فرایند استرداد کاملاً آشنایی داشته باشد و پرونده هایی در این زمینه را به خوبی حل و فصل کرده باشد.
قبل از اقدام زوجه برای درخواست اجرای حکم استرداد بهتر است با یک وکیل حقوقی در این زمینه مشاوره نموده و از او در این زمینه کمک بخواهد.
استرداد جهیزیه هزینه زیادی را شامل نمی شود و روند اجرای آن سریع تر از سایر پرونده های حقوقی و یا خانوادگی است.

برای اجرایی کردن حکم در خواست استرداد ، زوجه باید یک دادخواست به دادگاه خانواده ارائه کند و سیاهه جهیزیه تایید و امضا شده را به دادگاه ارائه دهد تا ظرف یک الی ۲ ماه جهیزیه خود را از زوج، دریافت کند.