نحوه اثبات رابطه نامشروع و مجازات آن

یکی از پرونده های مهم در دادگاه های دادگستری، مقوله رابطه نامشروع می باشد. منظور از لغت نامشروع، امری غیرقانونی است و منظور از رابطه نامشروع، رابطه بین زن و مردی است که با یکدیگر ازدواج نکرده اند و حدود و قیود شرعی و قانونی را زیر پا گذاشته اند. رابطه نامشروع انواع مختلفی دارد و معیار تشخیص ماهیت رابطه و انواع آن، عرف می باشد. از طرف دیگر نیز یکی از دلایل طلاق در دادگاه‌ها، داشتن رابطه نامشروع یکی از زوجین می‌باشد. داشتن رابطه جنسی در خارج از چارچوب ازدواج، چه از لحاظ اخلاقی و چه از لحاظ قانونی، کار غلطی است. چنانچه یکی از زوجین چنین روابطی داشته باشد، شریک زندگی اش می‌تواند پس از مشاوره با وکیل طلاق و طی کردن مراحل قانونی، با ارائه مدارک و اسناد به دادگاه، درخواست طلاق کند.
در صورتی که شریک زندگی شما رابطه نامشروع دارد، بهتر است قبل از مراجعه به دادگاه، با یک وکیل ماهر مشورت کرده تا با حق و حقوق و راه هایی که می‌بایست طی کنید، آشنا شوید.
چه به دنبال وکیل چک باشید و چه به دنبال وکیل طلاق، همیشه می‌بایست بهترین گزینه های موجود را انتخاب کنید. انتخاب وکیل خوب و ماهر، به شما کمک می‌کند تا پرونده خود را با سرعت بیشتری حل کرده و به آن خاتمه دهید.
برای آشنایی با این موضوع، از شما دعوت می‌کنیم تا ادامه این صفحه را مطالعه فرمایید…

رابطه نامشروع چیست؟

قبل از هر چیزی، باید تعریف دقیق و درستی از چنین رابطه‌ای داشته باشید. رابطه نامشروع، به رابطه‌ای گفته می‌شود که بین زن و مردی که در چارچوب ازدواج قرار ندارند، برقرار می‌شود و شامل طیف گسترده‌ای از اعمال می‌باشد. به عبارتی دیگر، چنین روابطی غیر شرعی و غیر قانونی بوده و بین زن و مردی شکل می‌گیرد که صیغه نکاح میان آن ها منعقد نشده است.
با اینکه تعریف و شکل چنین روابطی توسط قانون گذاران به درستی بیان نشده و در هر جامعه و کشوری فرق می‌کند، اما به طور کلی، در قانون ایران، رابطه نامشروع شامل زنا نمی‌شود.

بیشتر بخوانید ⚖️ جرم رابطه نامشروع در فضای مجازی و نحوه اثبات آن

زنا، رابطه جنسی است که با نام جماع شناخته شده و با عنوان ” دخول اندام تناسلی مرد به اندازه ختنه گاه در قبل یا دبر زن” تعریف می‌شود.
روابط نامشروع که در قانون با نام روابط نامشروع دون زنا نیز معرفی می‌شود، روابطی کمتر از زنا را در بر می‌گیرند. اعمالی مانند لمس کردن، بوسیدن، معاشقه کردن و برقراری روابط جنسی تلفنی نیز جزو روابط نامشروع محسوب شده و افرادی که چنین کارهایی را انجام می‌دهند، طبق قانون مجازات می‌شوند.
اگر یکی از زوجین مبادرت به داشتن چنین روابطی کرده باشد، همسر او حق دارد تا با ارائه مدارک، درخواست طلاق نماید. سپس، در دادگاه، با درخواست وکیل کیفری، می‌تواند مراحل قانونی طلاق را طی نماید.
البته بهتر است قبل از مراجعه به دادگاه، در نزدیکی محل زندگی خود به دنبال وکیل پایه یک دادگستری باشید. هرچه وکیل شما با تجربه‌تر باشد، احتمال اینکه به تمام حق و حقوق خود برسید، بیشتر است. به طور مثل، در صورتی که در تهران زندگی می‌کنید، بهتر است به بهترین وکیل خانواده تهران مراجعه کرده و شرایط خود را بازگو کنید.

ماده ۶۳۷ قانون مجازات اسلامی چیست

در صورتی که روابط نامشروع توسط دادگاه تایید شود، فرد گناهکار مشمول مجازات خواهد شد. در این راستا ماده 637 قانون مجازات اسلامی بیان داشته است:

«هرگاه زن و مردی که بین آن ها علقه زوجیت نباشد، مرتکب روابط نامشروع یا عمل منافی عفت غیر از زنا از قبیل تقبیل یا مضاجعه شوند، به شلاق تا نود و نه ضربه محکوم خواهند شد و اگر عمل با عنف و اکراه باشد، فقط اکراه کننده تعزیر می شود.»

بنابراین مطابق این ماده، چنانچه بین زن و مردی که ازدواج نکرده‌اند، رابطه نامشروع یا عمل منافی عفت غیر از زنا برقرار شود، هر دوی آن‌ها به 99 ضربه شلاق محکوم خواهند شد. اما اگر عمل منافی عفت، همراه با عنف و اکراه باشد، فقط اکراه کننده تعزیر می‌شود.
نکته مهمی که وجود دارد این است که صرفِ در خلوت بودن با نامحرم در منزل یا مکان های دیگر، جزو روابط نامشروع محسوب نمی‌شود بلکه تشخیص ماهیت رابطه با توجه به انواع مصادیق مختلف آن با دادگاه صالح می باشد.

بیشتر بخوانید ⚖️ صیغه و مهم ترین قوانین آن در اسلام + متن صیغه

مدارک لازم برای اثبات رابطه نامشروع

معمولا چنین روابطی در خفا و بدون اطلاع دیگران انجام می‌شود. از این جهت، پیدا کردن مدارک برای اثبات آن، کمی‌سخت است. طرق اثبات روابط نامشروع، عبارتند از: اقرار متهم، شهادت و علم قاضی.
چنانچه متهم پرونده، تنها یکبار اقدام به اقرار جرم خود کند، بر اساس اقرار خود، مشمول مجازات خواهد شد. مورد قبول واقع شدن چنین اقراری، مشروط به آن است که متهم در زمان اقرار، عاقل و بالغ بوده و با اختیار کامل (بدون تحت فشار یا شکنجه قرار گرفتن) به انجام کاری که کرده، اعتراف کند.
یکی دیگر از راه های اثبات چنین پرونده هایی، شهادت فرد دیگری است. چنان چه دو مرد در حضور قاضی شهادت دهند که فرد، رابطه خارج از ازدواج داشته، شهادت آن‌ها تایید می‌شود. شرط تایید شدن شهادت برای افرادی که به جنون ادواری دچار هستند، این است که در زمان شهادت، در حالت روحی سالم قرار داشته باشند. همچنین شهادت افرادی که در زمان وقوع جرم نابالغ بودند و در زمان شهادت دادن، بالغ هستند نیز قبول واقع می‌شود.
چنانچه قاضی پرونده با استفاده از مدارک و اسناد و علم خود، تشخیص دهد که چنین روابطی شکل گرفته است، می‌تواند حکم را اجرا کند.
مدارکی نظیر فیلم، عکس، پیام های صوتی، پیامک، صفحه چت شبکه های اجتماعی، پرینت تماس‌ها و… به قاضی کمک می‌کنند تا در تصمیم گیری نهایی مصمم‌تر باشد.
چنانچه مدارک و اسنادی که ارائه می‌شوند غیر واقعی و دروغی باشند، متهم می‌تواند از طریق شکایت، اعاده حیثیت کند. بنابراین، بهتر است بدون در دست داشتن مدارک لازم و اطمینان از اینکه همسر شما به داشتن چنین روابطی اعتراف می‌کند، به دادگاه مراجعه نکنید.

بیشتر بخوانید ⚖️ عدم پرداخت نفقه در چه صورت امکان پذیر است و چه عواقبی دارد

مجازات رابطه نامشروع زن شوهردار چیست؟

در صورتی که روابط نامشروع زن شوهردار در دادگاه ثابت شود، مشمول مجازات شلاق شده و شوهر او می‌تواند به دادگاه درخواست طلاق خود را ارائه دهد. همچنین اگر زن حق طلاق داشته باشد، با اثبات روابط نامشروع، این حق وی باطل می‌شود.
در صورتی که زن فرزندی داشته باشد، حق حضانت فرزند وی، توسط دادگاه مشخص می‌شود. اگر مادر به فساد شهره باشد، قاضی با لحاظ صلاح کودک، حضانت فرزند را به پدر می‌دهد.
اثبات چنین روابطی، زن شوهر دار را از تمکین خارج کرده و نفقه به او تعلق نمی‌گیرد. اما مهریه از گردن مرد ساقط نمی‌شود. بنابراین زن می‌تواند مهریه خود را مطالبه کند.
در صورتی که رابطه نامشروع با زن شوهر دار بدون رضایت او و با استفاده زور، فریب، تهدید، آسیب رساندن یا هر امر دیگری انجام شود، این حالت مصداق تجاوز را دارد و زن می‌تواند با مراجعه به دادگاه و پزشکی قانونی، درخواست شکایت خود را ارائه دهد.

آیا رابطه نامشروع زندان دارد؟

در حالتی که رابطه نامشروع تظاهر به فعل حرامی‌ مانند برقراری رابطه در انظار عمومی ‌نداشته باشد، مجازات زندان را شامل نمی‌شود.
طبق ماده 638 قانون مجازات اسلامی‌، افرادی که علناً در انظار عمومی ‌تظاهر به عمل حرامی ‌کنند، علاوه بر کیفر عمل، به حبس از ده روز تا دو ماه یا تا 74 ضربه شلاق محکوم خواهند شد. در صورتی که مرتکب عملی شوند که مثل آن عمل دارای کیفر نیست اما عفت عمومی‌ را جریحه دار نماید، فقط به حبس از ده روز تا دو ماه یا تا 74 ضربه شلاق محکوم خواهند شد.

بیشتر بخوانید ⚖️ استرداد جهیزیه و ساده ترین روش های قانونی آن

مجازات رابطه نامشروع به صورت کلی به چه صورت است؟

با اینکه بر طبق ماده 637 قانون مجازات اسلامی‌، مجازات برقراری چنین روابطی تا 99 ضربه شلاق است، اما معمولا مجازاتی که برای موارد مختلف در نظر گرفته می‌شود، متفاوت است.
به طور مثال، در صورتی که روابط نامشروع با اکراه یکی از طرفین همراه باشد، تنها فردی که اقدام به برقراری چنین روابطی کرده است مجازات خواهد شد.
به دلیل اینکه مجازات تعزیری و یا حبس تعزیری برای این جرم در نظر گرفته شده، میزان مجازات، به نظر و تشخیص قاضی بستگی دارد. به عنوان مثال، مجرد بودن طرفین، احساس پشیمانی آن‌ها، نداشتن شرایط ازدواج، وضعیت اجتماعی آن‌ها و… در صدور حکم قاضی تاثیر گذار است.
قاضی با توجه به چنین شرایطی، می‌تواند حکم شلاق را به جریمه نقدی تغییر دهد.

تفاوت رابطه نامشروع با زنا

اگرچه رابطه نامشروع و زنا بین زن و مردی که علقه زوجیت ندارند واقع می گردد، اما شرایط تحقق هر کدام متفاوت از دیگری بوده و این دو اصطلاح حقوقی با یکدیگر تفاوت های ماهیتی خاصی دارند. منظور از زنا، جرم حدی به معنای جماع بین زن و مردی است که صیغه نکاح میان آن ها منعقد نشده است. زنا و جماع در ماده 221 قانون مجازات اسلامی و تبصره آن به این شکل بیان شده است:

«زنا عبارت است از جماع مرد و زنی که علقه زوجیت بین آن ها نبوده و از موارد وطی به شبهه نیز نباشد. جماع با دخول اندام تناسلی مرد به اندازه ختنه گاه در قُبُل یا دُبُر زن محقق می شود.»

این درحالیست که رابطه نامشروع دون زنا صرفاً یک جرم تعزیری بوده و شامل هرگونه ارتباط منافی عفت میان زن و مردی که ازدواج نکرده اند می شود به این شرط که مشمول تعریف قانونی زنا به شرح فوق نباشد. با این تعریف به نظر می رسد حتی رابطه نامشروع تلفنی هم در زمره روابط نامشروع قرار خواهد گرفت.
یکی از تفاوت های مهمی که میان رابطه مشروع دون زنا و زنا وجود دارد این است که “احصان” در میزان مجازات زنا مؤثر است در حالی که در رابطه نامشروع دون زنا، احصان هیچ تأثیری بر میزان مجازات طرفین ندارد. احصان عبارت است از اینکه فرد دارای زن یا شوهر بوده و امکان برقراری رابطه جنسی با همسر خود را داشته باشد. ماده 226 قانون مجازات اسلامی بیان می دارد:

«احصان در هریک از مرد و زن به نحو زیر محقق می شود:
الف) احصان مرد عبارت است از آنکه دارای همسر دائمی و بالغ باشد و در حالی که بالغ و عاقل بوده از طریق قُبُل با وی در حال بلوغ جماع کرده باشد و هر وقت بخواهد امکان جماع از طریق قُبُل را با وی داشته باشد.
ب) احصان زن عبارت است از آنکه دارای همسر دائمی و بالغ باشد و در حالی که بالغ و عاقل بوده، با او از طریق قُبُل جماع کرده باشد و امکان جماع از طریق قُبُل را با شوهر داشته باشد.»

تفاوت دیگری که وجود دارد، در خصوص مرور زمان این جرایم می باشد. منظور از مرور زمان این است که در صورت گذشت مدت زمانی از تاریخ وقوع جرم، دیگر امکان اقامه دعوا وجود نخواهد داشت. با توجه به اینکه ماهیت جرم زنا، یک جرم “حدی” است لذا مرور زمان در آن جاری نمی شود بدین معنا که هر مقدار زمانی از تاریخ وقوع جرم زنا بگذرد، بازهم امکان شکایت از آن وجود خواهد داشت. در حالی که جرم رابطه نامشروع دون زنا دارای مرور زمان هفت ساله بوده و این بدان معنی است که اگر هفت سال از زمان وقوع جرم مذکور بگذرد و شکایتی صورت نگیرد، دیگر امکان شکایت پس از این مدت وجود نخواهد داشت.
از دیگر تفاوت هایی که میان جرم زنا و رابطه نامشروع دیده می شود، در مقوله مجازات این دو می باشد. بدین ترتیب که مجازات جرم رابطه نامشروع ماهیت تعزیری دارد حال آن که مجازات زنا از نوع مجازات حدی است که منشأ آن شریعت اسلام و احکام فقهی می باشد. مطابق نص صریح ماده 637 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات، مجازات رابطه نامشروع دون زنا صرفاً شلاق تا نود و نه ضربه می باشد. در حالی که مجازات جرم زنا با توجه به انواع آن مختلف و متفاوت می باشد؛ بدین صورت که مجازات زنای محصنه (یعنی زمانی که زانی همسر داشته و امکان برقراری رابطه جنسی با همسر خود را نیز داشته باشد) با مجازات زنای غیر محصنه ( زمانی که زانی همسر نداشته و یا اینکه امکان برقراری رابطه جنسی با همسر خود را نداشته باشد) متفاوت است. طبق ماده 225 قانون مجازات اسلامی:

«حد زنا برای زانی محصن و زانیه محصنه رجم است. در صورت عدم امکان اجرای رجم با پیشنهاد دادگاه صادرکننده حکم قطعی و موافقت رئیس قوه قضائیه چنانچه جرم با بیّنه ثابت شده باشد، موجب اعدام زانی محصن و زانیه محصنه است و در غیر اینصورت موجب صد ضربه شلاق برای هر یک می باشد.»

انواع رابطه نامشروع و تعریف هر کدام

رابطه نامشروع مطابق ماده 637 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات، هرگونه عمل منافی عفت میان زن و مردی است که علقه زوجیت بینشان وجود ندارد. منظور از عمل منافی عفت، هرگونه رفتاری است که خارج از ضوابط و حدود و قیود شرع، قانون و عرف باشد. اعمالی نظیر دست دادن، خلوت با نامحرم، بوسیدن، پیام های عاشقانه و رابطه جنسی کامل همراه با دخول از موارد رابطه نامشروع محسوب می شوند. در واقع اصطلاح “رابطه نامشروع”، لفظی است که شامل معنای گسترده ای از دو نوع رابطه می شود:
الف) رابطه نامشروع دون زنا یا غیر از زنا
ب) رابطه نامشروع زنا
منظور از رابطه نامشروع دون زنا، هرگونه عمل منافی عفتی است که غیر از دخول و رابطه جنسی کامل باشد و رابطه نامشروع زنا بدین معنی است که رابطه جنسی کامل و دخول یا جماع میان زن و مردی که ازدواج نکرده اند برقرار گردد که بر اساس مجرد یا متأهل بودنِ طرفین این رابطه، به دو قسم تقسیم می شود: زنای محصن و زنای غیر محصن که در قسمت بعد توضیح داده خواهد شد.

انواع رابطه نامشروع منجر به زنا و تعریف آنها

منظور از رابطه نامشروع منجر به زنا، رابطه ای است که میان زن و مردی که ازدواج نکرده اند و نامحرم هستند شکل می گیرد و نهایتاً منجر به رابطه جنسی کامل می شود. انواع رابطه نامشروع منجر به زنا شامل موارد ذیل می باشد:

الف) زنای محصن: برقراری رابطه جنسی کامل توسط مرد یا زنی که همسر دارد و امکان برقراری رابطه جنسی کامل با همسر خود را نیز داشته باشد.
ب) زنای غیر محصن: برقراری رابطه جنسی کامل توسط مرد یا زنی که همسر ندارد و یا به دلایلی مانند بیماری امکان برقراری رابطه جنسی کامل با همسر خود را نداشته باشد.
ج) زنای به عنف: منظور همان تجاوز و برقراری رابطه جنسی بدون رضایتِ طرف مقابل می باشد.
مجازات های هر یک از موارد فوق با یکدیگر تفاوت دارند که ذیلاً به طور مختصر به بیان مجازات های هریک می پردازیم:
الف) مجازات زنای محصن:
مجازات زن مرتکب زنای محصنه: 100 ضربه شلاق و سنگسار.
مجازات مرد مرتکب زنای محصن: 100 ضربه شلاق، تبعید از محل سکونت به مدت یک سال و تراشیدن سر.
ب) مجازات زنای غیر محصن:
مجازات مرتکبین برای بار اول: 100 ضربه شلاق
مجازات مرتکبین در صورت تکرار برای بار چهارم: اعدام
ج) مجازات زنای به عنف یا تجاوز به عنف: در این حالت، مجازات مرتکب اعدام است و اگر زنای به عنف در ارتباط با دختر باکره باشد، مجازات مرتکب علاوه بر اعدام، پرداخت مهرالمثل یا ارش البکاره نیز می باشد.

سخن پایانی

داشتن روابط نامشروع یکی از زوجین، باعث از هم پاشیدن زندگی مشترک می‌شود. چنانچه همسر شما اقدام به برقراری چنین روابط نموده و قصد طلاق گرفتن از او را دارید، بهتر است قبل از ارائه شکایت به دادگاه، با تمام قوانین و شرایطی که پیش رو دارید آشنا شوید و با وکیل مناسب در این زمینه مشورت نمایید.

این امر به این دلیل توصیه می‌شود که در صورت نداشتن شاهد یا مدارک معتبر، متهم پرونده می تواند با عنوان اعاده حیثیت از شما شکایت کرده و مشمول مجازات شوید.
معصومه رمضانی وکیل پایه یک دادگستری کانون وکلای مرکز و شهر تهران با داشتن سابقه در دعاوی مختلف، آماده به عهده گرفتن پرونده های شما می‌باشد. شما عزیزان می‌توانید از طریق صفحه تماس با ما، جهت مشاوره رایگان اقدام نمایید.