از جمله اصلی‌ترین حق و حقوق مالی زن در ازدواج دائم، می‌توان گفت که نفقه است. با وجود این، تحت شرایطی زوج در عقد نکاح دائم مکلف به پرداخت نفقه خواهد بود که زوجه به وظایف خود که تمکین عام و خاص است، توجه داشته باشد. در غیر این حالت و در مواقعی که زوجه بدون هیچ دلیل قانونی و عذرموجهی نسبت به تمکین از شوهر خود امتناع بورزد، به مراتب زوج هم نسبت به پرداخت نفقه وظیفه‌ای نخواهد داشت. اعتراض به حکم نفقه توسط زوج و زوجه، با تسلیم دادخواست اعتراض و با بهره‌گیری از یکی از شیوه‌های اعتراض مانند قرار فرجام خواهی و یا اعاده دادرسی که شیوه اعتراض به حکم قطعی است، خواهد بود. با وکیل ته همراه باشید تا بیشتر در خصوص اعتراض به حکم نفقه توسط زوج و زوجه بدانید.
روش‌های اعتراض به رای نفقه
از جمله راه‌های اعتراض به رای نفقه توسط زوج و زوجه همچون اعتراض به حکم مهریه، می‌توان به تجدیدنظر خواهی، واخواهی و در صورت وجود شرایط درج شده در قانون، اعاده دادرسی و فرجام خواهی اشاره داشت که هر یک دارای شرایط مختص خود بوده که در ادامه هریک را به صورت جداگانه مورد بررسی قرار خواهیم داد:
واخواهی:
یکی از روش‌های اعتراض به مبلغ نفقه توسط زوج واخواهی، است که در این رابطه ماده ۳۰۵ قانون آیین دادرسی مدنی، اظهار داشته است: “محکوم علیه غایب حق دارد به حکم غیابی اعتراض نماید. این اعتراض، واخواهی نامیده میشود. دادخواست واخواهی در دادگاه صادر کننده حکم غیابی قابل رسیدگی است.”
به موجب ماده مذکور، چنانچه مرد در جلسه رسیدگی به نفقه حاضر نشود و حکم به ضرر او صادر گردد، وی این حق را دارد که بابت واخواهی نفقه یا همان واخواهی از رای غیابی، اقدام کند تا دادگاه صادر کننده رای بر اساس آن دوباره دادخواست را مورد رسیدگی قرار دهد و نسبت به صدور رای اقدام نماید. مهلت واخواهی، ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ رای، برای اشخاص مقیم ایران و دو ماه از تاریخ ابلاغ رای، برای اشخاص مقیم خارج ایران خواهد بود.
تجدیدنظر خواهی:
از دیگر روش‌های اعتراض به حکم نفقه می‌توان به تجدیدنظر خواهی اشاره داشت که تنها با وجود جهات تجدیدنظرخواهی قابلیت اعمال دارد. بر اساس ماده ۳۴۸ قانون آیین دادرسی مدنی، جهات تجدید نظر عبارتند از: “ادعای عدم اعتبار مستندات دادگاه، ادعای فقدان شرایط قانونی شهادت شهود، ادعای عدم توجه قاضی به دلایل ابرازی، ادعای عدم صلاحیت قاضی یا دادگاه صادر کننده رای، ادعای مخالف بودن رای با موازین شرعی و یا مقررات قانونی”.
به موجب همین ماده، اگر زن و مرد قصد اعتراض به کارشناسی نفقه با شیوه تجدیدنظرخواهی را داشته باشند، لازم است با بیان یکی از جهات مذکور و تقدیم دلایل ثابت کننده آن، طی مهلت ۲۰ روز از زمان ابلاغ رای اقدام به این امر نمایند.
فرجام خواهی:
بنا به گفته وکیل طلاق توافقی روش دیگر اعتراض به مبلغ نفقه توسط زوج و زوجه فرجام خواهی است که تنها با وجود جهات فرجام خواهی قابلیت اعمال دارد. جهات درخواست فرجام خواهی بر اساس ماده ۳۶۷ قانون آیین دادرسی مدنی، از این قرار است “احکامی که خواسته آن، بیش از مبلغ بیست میلیون (۲۰/۰۰۰/۰۰۰) ریال باشد”.
به استناد این ماده، اگر زن و مرد قصد اعتراض به رای قطعی یا همان فرجام خواهی نسبت به رای صادر شده را داشته باشند، ابتدا بایستی رای بر مبنای عدم تجدیدنظر خواهی به قطعیت رسیده باشد و سپس مبلغ خواسته بیش از دو میلیون تومان باشد.
اعاده دادرسی:
آخرین روش اعتراض به حکم نفقه توسط زوج و زوجه اعاده دادرسی حقوقی است که این شیوه هم مانند شیوه‌های قبلی منوط به وجود جهات آن است. بر اساس ماده ۴۲۶ قانون آیین دادرسی مدنی، اگر حکم نفقه از طریق دادگاه صالح صادر گردد و بعد از طی مهلت‌های واخواهی و تجدیدنظر خواهی به قطعیت برسد و زن و مرد پس از قطعیت رای دارای یکی از جهات اعاده دادرسی باشند، قادر خواهند بود از طریق این شیوه نسبت به رای قطعی دادگاه در خصوص نفقه اعتراض وارد کنند.
مراحل اعتراض به رای نفقه
مراحل اعتراض به حکم قطعی نفقه توسط زن و مرد در هر کدام از روش‌های مذکور با ثبت دادخواست واخواهی، تجدیدنظر خواهی، فرجام خواهی یا اعاده دادرسی در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی طی مهلت قانونی مقرر امکان‌پذیر است. بدین منظور بایستی فرد متن دادخواست اعتراض خود را در یک فایل ورد تنظیم نموده باشد و آن را زمان رجوع به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی تقدیم نماید.
لازم است بدانید که در همه موارد مزبور، کسی که می‌خواهد دادخواست اعتراض به مبلغ نفقه را ثبت کند، بایستی در سامانه ثنا یا همان سامانه ابلاغیه الکترونیک حساب کاربری داشته باشد و ادله مثبت ادعای خویش جهت اعتراض را هم ضمیمه دادخواست کند.
ارائه مدارک
طبق گفته‌های وکیل طلاق مدارک مورد نیاز جهت اعتراض به حکم نفقه از قرار زیر است:
- دارا بودن حساب کاربری در سامانه ثنا و داشتن نام کاربری و رمز عبور
- مدارک شناسایی شخص معترض
- رای مورد اعتراض، شماره رای و شماره پرونده
- هر نوع مدرکی که به موجب آن اعتراض به رای نفقه انجام می‌پذیرد.
پرداخت هزینه
طبق هزینه دادرسی و تعرفه‌های خدمات قضایی، هزینه اعتراض به رای نفقه در واخواهی، تجدید نظر خواهی، فرجام خواهی و در اعاده دادرسی به شرح زیر است:
- جهت اعتراض به مبلغ نفقه هزینه واخواهی معادل ۴/۵ درصد محکوم به است.
- جهت اعتراض به حکم نفقه هزینه تجدید نظر خواهی معادل ۴/۵ درصد محکوم به است.
- جهت اعتراض به کارشناسی قطعی نفقه هزینه فرجام خواهی معادل ۵/۵ درصد ارزش خواسته است.
- جهت اعتراض به حکم قطعی نفقه هزینه اعاده دادرسی معادل ۵/۵ درصد ارزش خواسته است.
نمونه دادخواست اعتراض به حکم نفقه زوجه
قاضی محترم دادگاه تجدید نظر استان تهران
با سلام و عرض ادب
احتراما با تسلیم یک برگ وکالتنامه و اعلام پذیرش موکل در جایگاه تجدیدنظرخواهی نسبت به دادنامه شماره ………. اصداری از شعبه محترم …….. (دادگاه خانواده مجتمع قضای تهران) ، در مهلت قانونی ضمن اعتراض به دادنامه صادر شده، علل اعتراضیه خود از قرار زیر تقدیم حضور شما میشود.
قاضی محترم
عدم توجه قاضی شریف دادگاه بدوی و عدم اعتبار گزارش کارشناسان رسمی به این ترتیب که یک‌سری از موارد ذکر شده از طریق وکیل محترم تجدید نظرخوانده به لحاظ شئونات زوجه اعم از داشتن خدمتکار و راننده شخصی و… با توجه به گفته موکل وجود خارجی نداشته است. همچنین موکل، خلاف ادعاهای مطرح شده به هیچ وجه از چنین تشریفاتی که کاملا رویایی و تخقق‌ناپذیر بوده و تنها ادعایی است که باید مستندا به اثبات می‌رسید، آگاه نبوده و متاسفانه با توجه به رویه کارشناسان رسمی شریف که تنها طی یک تماس تلفنی اقدام به اظهار نظر خود نموده‌اند، قابل استناد نبوده و تحقیقات مورد نیاز انجام نگردیده و مجدد یک کپی از نظریه غلط اولیه ابراز شده است.
قاضی محترم با امعان نظر در مدارک و مستندات ابرازی و اینکه موکل اقدام به پرداخت نفقه تا تاریخ ……….. نموده و با توجه به مشکلات خانوادگی بعد از آن با فرستادن اظهارنامه آمادگی خود را در این مورد اعلام داشته، میزان مبلغ نفقه معوقه با نظر به پرداخت و تامین نیازهای زوجه از وجاهت قانونی برخوردار نیست. بنابراین با توجه به کلیه مستندات تقاضای صدور حکم مقتضی و نقض دادنامه و ارجاع به کارشناسان مجرب مورد استدعا است.
با تشکر و سپاس از شما
سوالات متداول
۱. روش‌های اعتراض به رای نفقه به چه صورت است؟
از جمله شیوه‌های اعتراض به رای نفقه باید به تجدید نظر خواهی، واخواهی و فرجام خواهی اشاره داشت.
۲. مراحل اعتراض به رای نفقه به چه صورت است؟
از مراحل اعتراض به رای نفقه ثبت دادخواست تجدید نظر خواهی یا واخواهی است.
۳. مدارک لازم جهت اعتراض به رای نفقه چیست؟
از جمله مدارک مورد نیاز جهت اعتراض به رای نفقه باید به دارا بودن رای مورد اعتراض و شماره پرونده مرتبط با نفقه اشاره داشت.
