حکم زنا مجازاتی شرعی است که در جوامع اسلامی بر اساس کتاب و سنت برای روابط جنسی خارج از عرف و قانون در نظر گرفته می‌شود. اجرای حکم زنا در یک چهارچوب خاص و طبق شرایط و قواعد مشخص انجام می‌شود که در قوانین مربوط به آن مشخص شده است. هرچند تفاسیر مختلفی از احکام کتاب و شرع می‌شود ولی در قوانین جاری، روال کار محاکم قضایی، در حد امکان، به شکل روشن و مشخص تدوین شده‌است تا مانع از ایجاد چندگانگی و صدور آراء سلیقه‌ای درخصوص این موضوع حساس شود.
برای مشاوره رایگان و شبانه روزی با بهترین وکیل تهران همین حالا با ما تماس بگیرید!
زنا چیست
در تعریف زنا در ماده ۲۲۱ قانون مجازات اسلامی در قسمت جرائم موجب حد، این‌گونه آمده است:
« زنا عبارت است از جماع مرد و زنی که علقه زوجیت بین آنها نبوده و از موارد وطی به شبهه نیز نباشد.»
همچنین در تبصره ۱ همین ماده، جماع این‌گونه تعریف شده‌است:
«جماع با دخول اندام تناسلی مرد به اندازه ختنه گاه در قُبُل یا دُبُر زن محقق می شود.»
باتوجه به این ماده، می‌توان گفت که هرگاه زن و مردی بدون رابطه زوجیت و جاری شدن صیغه عقد به صورت موقت یا دائم بین آنها، رابطه جنسی، یعنی دخول مقعد یا مهبلی داشته باشند مرتکب عمل زنا شده اند. در این ماده نحوه رابطه زن و مرد برای تحقق زنا کاملاً مشخص شده‌است. پس باید بسیار دقت شود که روابط زن و مرد، هرچند که نامشروع و از نظر قانون غیرمجاز باشد، همواره شرایط زنا را ندارد و ممکن است تحت عناوین دیگر و با تعیین مجازات بسیار خفیف‌تر جرم‌انگاری شده‌باشد.
بر اساس آیات قرآن و آن‌چه در قانون آمده‌است، وقوع زنا تحت شرایط خاصی برای قاضی اثبات می‌شود و تنها در آن صورت، امکان اجرای حکم زنا وجود خواهدداشت. برای آگاهی بیشتر نسبت به شرایط و قوانین زنا مشاوره با وکیل خانواده میتواند راه‌گشا باشد.
⚖️ مطالعه بیشتر: قوانین دوران نامزدی و مهم ترین نکات که باید بدانید! ⚖️
حکم زنا چیست
حکم زنا مجازاتی است که در شرع و قانون برای این جرم در نظر گرفته‌می‌شود. البته همان‌طور که پیش‌تر گفتیم، صدور و اجرای حکم زنا ساده نیست. باید شرایطی که در قانون عنوان شده است برای قاضی احراز شود تا حکم زنا قابل صدور و اجرا باشد.
برای مثال، لمس بدن زن و مرد نامحرم از نظر شرع اسلام در هر شرایطی عملی غیر موجه و حرام تلقی می‌شود. یا حتی اگر عمل دخول انجام شود و کمتر از ختنه گاه باشد، گناه و حرام است، ولی در چارچوب زنا قرار نمی‌گیرد.
با توجه به وضعیت مرد و زن زناکار که در شرع و قانون با عنوان زانی و زانیه شناخته‌می‌شوند، برای زنا حکم به مجازات متفاوتی داده می‌شود. این مجازات میتواند سنگسار، اعدام، شلاق، تراشیدن موی سر و تبعید باشد که در ادامه درباره آن بیشتر توضیح می‌دهیم.
در اکثر پرونده های زنا، خانواده و روابط زناشویی در معرض تهدید قرار می‌گیرد. در چنین شرایطی ممکن است نیاز به مشاوره و ارتباط با وکیل طلاق و وکیل طلاق توافقی احساس شود تا در تصمیم‌گیری درباره وضعیت روابط زوجیت بعداز ارتکاب یکی از زوجین به زنا، افراد را راهنمایی کند.
⚖️ مطالعه بیشتر: شرایط اجرا گذاشتن مهریه و مهم ترین قوانین آن ⚖️
انواع جرم زنا
به دلیل گستردگی فضا و حیطه روابط جنسی نامشروع که زنا نیز یکی از انواع آن است، قوانین مرتبط با این موضوع به یک بخش محدود نمی‌شوند. بر اساس قوانین و شرع، زنا به انواع مختلفی تقسیم می‌شود.
⚖️ مطالعه بیشتر: پولشویی چیست و چه روش هایی دارد؟+مجازات پولشویی ⚖️
زنای با محارم
هر نوع رابطه جنسی با محارم نسبی که ازدواج با آن ها حرام باشد مثل مادر، خواهر، دختر، دختر خواهر، دختر برادر، خاله و عمه در این چارچوب قرار می‌گیرد که در صورت اثبات زنای با محارم مجازات های سنگینی در انتظار افرادی است که مرتکب آن می‌شوند.
طبق قانون مجازات اسلامی، زنای با محارم نسبی و زنا با زن پدر، مستوجب حکم اعدام برای زانی است. همچنین درباره زانیه نیز باید با توجه به سایر شرایط تصمیم‌گیری شود.
زنای به عنف
اگر شخصی به زور و بدون رضایت زنی با او رابطه جنسی برقرار کند و یا با تهدید و زور او را وادار به این کار کند از نظر فقه و قانون مرتکب زنای به عنف شده است.
طبق قانون، در زنای به عنف نیز، برای مرد زناکار مجازات اعدام درنظر گرفته شده‌است. البته لازم به ذکر است که اگر کسی که با او زنا شده است دختر باکره باشد، علاوه بر اعدام، زانی به پرداخت ارش البکاره ( برای دختر باکره) و مهرالمثل نیز محکوم می‌شود.
همچنین شدیدترین مجازات زنا سنگسار است که در زنا در حالت احصان، به آن حکم می‌شود. در ادامه به تعریف احصان و محصن و محصنه خواهیم پرداخت.
برای آگاهی بیشتر از قوانین و مجازات های زنا در شرایط مختلف، می‌توان از مشاوران حقوقی مجرب کمک گرفت.
⚖️ مطالعه بیشتر: فروش ملک مشاع و مهم ترین قوانین آن در سال 1401 ⚖️
زنای محصنه
به رابطه جنسی غیر موجه و غیر شرعی زن و مردی که چه زن چه مرد متاهل باشند ، زنای محصنه گفته می شود
زنای غیر محصنه
به رابطه جنسی غیر موجه و غیرقانونی زن و مرد مجرد زنای غیر محصنه گفته می‌شود.
از نظر شرع و قانون در جوامع اسلامی مجازات انواع زنا سنگسار می‌باشد ولی با توجه به تعریف و شرایط زنا تفسیرهای مختلفی از آن می‌گردد که برای آگاهی از قوانین و مجازات های آن در شرایط مختلف می‌توان از مشاوره حقوقی مجرب کمک گرفت.
⚖️ مطالعه بیشتر: سه طلاقه چیست و شرایط رجوع آن چگونه است؟ ⚖️
نحوه اثبات زنا
نحوه اثبات زنا و راه های مشخص شدن آن برای قاضی متفاوت است و شرایط مختلف میتواند تاثیر مستقیمی در این امر داشته باشد. در کشور ایران مرجع قضایی رسیدگی کننده به جرم زنا دادگاه کیفری یک یا دو است. از راه های اثبات زنا می‌توان به مواردی که در ادامه می آید اشاره کرد.
اعتراف فرد زناکار، شهادت شهود و علم قاضی از مواردی هستند که وقوع جرم زنا را اثبات می‌کنند.
در اقرار و اعتراف، لازم است تا فرد زناکار چهار بار به انجام زنا اقرار کند. درصورت اقرار کمتر از چهار بار، طبق ماده ۲۳۲ قانون مجازات اسلامی، به ۳۱ تا ۷۴ ضربه شلاق تعزیری درجه شش محکوم می‌شود. البته اقرار، شرایط مربوط به خود را دارد و باید ثابت شود که تحت اجبار و با تهدید نبوده و با اختیار خود شخص انجام شده‌است.
درباره شهادت شهود نیز، لازم است تا چهار مرد که شرایط کامل شهادت را دارند، درباره وقوع زنا شهادت دهند. شهود باید شهادت دهند که وقوع نزدیکی بین زن و مرد را در حالتی که زنا به حساب می‌آید، دیده‌اند.
همچنین امکان شهادت دو مرد و چهار زن نیز، برطبق قانون، برای اثبات زنایی که مجازات آن شلاق و تبعید و تراشیدن موی سر باشد، کافی است.
در ماده ۲۰۰ قانون مجازات اسلامی به نکته مهمی درخصوص شهادت در زنا و لواط اشاره شده‌است. در این ماده این‌گونه آمده‌است که:
« درخصوص شهادت بر زنا یا لواط، شاهد باید حضوری عملی را که زنا یا لواط با آن محقق می شود دیده باشد و هرگاه شهادت مستند به مشاهده نباشد و همچنین در صورتی که شهود به عدد لازم نرسند شهادت درخصوص زنا یا لواط، قذف محسوب می شود و موجب حد است.»
قذف به معنی نسبت دادن انجام زنا و یا لواط به شخص دیگر است و قذف کننده به ۸۰ ضربه شلاق محکوم می‌شود.
علم قاضی نیز از دیگر مواردی است که میتواند وقوع یا عدم وقوع جرم زنا را مشخص کند. منظور از علم قاضی این است که، به شیوه‌ای مانند دیدن عکس و فیلم، آزمایشات و معاینات پزشکی و مواردی شبیه به این، برای قاضی مشخص شود که جرم زنا اتفاق افتاده است.
برای کسب اطلاعات بیشتر درخصوص شیوه اثبات زنا و موارد مربوط به آن می‌توانید از خدمات مشاوره‌ای وبسایت وکیل-تِه استفاده‌کنید. شما می‌توانید سوالات خود را که در تخصص وکیل خانواده، وکیل ملکی، وکیل چک و سایر زمینه‌های قانونی است، با ما مطرح‌کنید.
⚖️ مطالعه بیشتر: مجازات حمل سلاح سرد و مهم ترین قوانین آن ⚖️
تعریف احصان، محصن و محصنه
در ماده ۲۲۶ قانون مجازات اسلامی، درباره احصان توضیح داده شده‌است. مرد دارای شرایط احصان را محصن، و زن دارای شرایط احصان را، محصنه می‌گویند.
در ماده ۲۲۶ آمده‌است:
«احصان در هریک از مرد و زن به نحو زیر محقق می شود:
الف – احصان مرد عبارت است از آنکه دارای همسر دائمی و بالغ باشد و در حالی که بالغ و عاقل بوده از طریق قُبُل با وی در حال بلوغ جماع کرده باشد و هر وقت بخواهد امکان جماع از طریق قُبُل را با وی داشته باشد.
ب ـ احصان زن عبارت است از آنکه دارای همسر دائمی و بالغ باشد ودر حالی که بالغ وعاقل بوده، با او از طریق قُبُل جماع کرده باشد و امکان جماع از طریق قُبُل را با شوهر داشته باشد.»
در ماده بالا منظور از جماع از طریق قبل، آمیزش جنسی از طرق اندام جنسی مردانه و زنانه است.
هرگاه زنا کننده، چه زن و چه مرد، از حالت احصان خارج باشد، مجازات زنا برای او صد ضربه شلاق است. همچنین وجود مواردی مانند مسافرت، حیض، نفاس، حبس، بیماری که مانع از آمیزش می‌شود و بیماری دارای خطر سرایت در همسر فرد، او را از شرایط احصان خارج می‌کند.
حکم زنا زن شوهردار
همان‌طور که در قسمت بالا درخصوص احصان و زن محصنه توضیح دادیم، زن شوهردار قاعدتاً به‌عنوان محصنه درنظر گرفته می‌شود. درصورت اثبات زنا توسط زن شوهردار، او محکوم به حکم سنگسار خواهدشد.
اما ممکن است شرایطی وجود داشته‌باشد که زن را از شرایط احصان خارج کند. برای مثال امکان نزدیکی با شوهرش را به یکی از دلایل گفته شده پیشین نداشته‌باشد. در چنین حالتی طبق قانون، مجازات رجم یا همان سنگسار برای زن منتفی است و حسب مورد به مجازات‌های دیگر مربوط به زنا، محکوم می‌شود.
آیا هنوز حکم سنگسار اجرا می شود؟
درباره اجرای حکم رجم یا سنگسار، باید گفت که هرچند این مجازات در شرع اسلام برای افراد زناکار محصن و محصنه درنظر گرفته شده‌است، اما باتوجه به سخت بودن شرایط اثبات انجام زنا، احتمال اجرای آن بسیار کم است.
از طرف دیگر، اجرای این حکم، هرچند با تعداد کم، اعتراضات شدید فعالین حقوق بشر و به ویژه فعالین حقوق زنان را به دنبال داشته‌است که خواستار لغو این مجازات شده‌اند.
درحال حاضر این مجازات در قانون ایران و پنج کشور دیگر وجوددارد. با وجود مجازات سنگسار در قانون و عدم نسخ آن از سوی مراجع قانون‌گذار، همواره بیم محکوم شدن افراد به این مجازات و اجرای آن وجود خواهدداشت.
البته مسئولان کشور ایران در برخورد با نقدهای جامعه جهانی نسبت وجود مجازات سنگسار در کشور و اجرای آن، به‌طور شفاهی متعهد شده‌اند که از اجرای این حکم جلوگیری کنند. اما همان‌طور که مشخص است، تعهدات بین‌المللی، حتی درصورت کتبی بودن، باید ابتدا به تأیید مجلس شورای اسلامی برسند تا در کشور لازم‌الاجرا شوند. اما درباره تعهد شفاهی به عدم اجرای حکم سنگسار، این تعهد نمی‌تواند تضمینی قطعی بر این موضوع باشد.
نکات مهم در خصوص زنا
درخصوص موضوع زنا، آن‌چه اهمیت دارد شیوه اثبات آن است. با توجه به احکام شرعی و بررسی آن‌هامشخص می‌شود که در شرع نیز به دنبال آشکار کردن چنین موضوعی نبوده‌اند و برای اثبات آن شرایط سختی را درنظر گرفته‌اند.
حتی در هنگام شهادت شهود، این‌گونه مقرر شده‌است که اگر تعداد شاهدان به حد نصاب نرسد، نه تنها وقوع زنا اثبات نمی‌شود، بلکه شاهدان به هشتاد ضربه شلاق محکوم می‌شوند. همه این موارد نشان‌دهنده تمایل شرع به چشم‌پوشی درحد ممکن، درباره زنا است.
اما باوجود این، باید این نکته را درنظر گرفت که اگرچه اثبات وقوع زنا دشوار است، اما در قانون و در جرائم تعزیری که توسط قانون‌گذار و در کنار قوانین شرعی تعیین شده‌اند، برای رابطه نامشروع میان زن و مرد، مجازات مشخص شده‌است. درواقع ممکن است که رابطه زن و مرد به عنوان زنا مشخص نشود اما از جمله موارد رابطه نامشروع به حساب بیاید و با توجه به شرایط، مستوجب مجازات مربوط به آن نوع از رابطه باشد.
نتیجه‌گیری
زنا به معنی رابطه جنسی غیر موجه و غیر قانونی است که خارج از چهارچوب ازدواج دائم یا موقت انجام می‌گیرد. در جوامع اسلامی برای جلوگیری از تبعات و ناهنجاری هایی که ممکن است در اثر این روابط نامشروع در جامعه صورت بگیرد مجازات های سخت و سنگینی برای آن در نظر گرفته می شود. برای توضیحات بیشتر درباره جرم زنا و مشورت با بهترین وکیل حقوقی و کیفری درباره مجازات این جرم و همچنین سایر مسائل حقوقی، می‌توانید از طریق شماره‌های درج‌شده در سایت اقدام کنید.
