بلاگ

مالیات بر ارث چیست و چگونه می توان از پرداخت آن معاف شد؟

مالیات بر ارث چیست و چگونه می توان از پرداخت آن معاف شد؟

مالیات یکی از مهم ترین راه های درآمدزایی برای دولت هاست. مالیات انواع بسیار مختلف و متنوعی دارد که از جمله آن ها می توان به مالیات بر درآمد مشاغل، مالیات بر املاک، مالیات بر درآمدهای اتفاقی و مالیات بر ارث اشاره کرد. مالیات بر ارث، در تمام کشورهای دنیا به رسمیت شناخته شده است؛ هر چند که میزان و نحوه اخذ این مالیات در هر کشوری متفاوت است. در این مقاله کوتاه، نگاه کوتاهی بر این نوع از مالیات در ایران خواهیم داشت.

برای مشاوره رایگان و شبانه روزی با بهترین وکیل تهران همین حالا با ما تماس بگیرید!

مالیات بر ارث چیست؟

مالیات بر ارث چیست؟
در زمان فوت هر شخص حقیقی، در صورتی که شخص اموال و دارایی هایی از خود به جا گذاشته باشد؛ این اموال و دارایی ها به وارثان شخص که اصولاً اعضای خانواده و نزدیکان او هستند، منتقل می شود. به این فرایند انتقال اموال «ارث» گفته می شود. به اموال و دارایی که شخص متوفی از خود به جا می گذارد، «ماتَرَک» یا «تَرَکه» گفته می شود.
در جریان انتقال ماترک به ورثه و پروسه انحصار وراثت یکی از اقدمات لازم، مراجعه وراث یا نماینده و وکیل آن ها به اداره مالیات و دارایی است. مطابق با قانون مالیات های مستقیم، مالیات بر ارث یکی از انواع مالیات های مستقیم و مالیات بر دارایی بوده و مطابق ماده 17 این قانون، عبارت است از مبلغی (درصدی) از اموال مشخص موجود در ترکه متوفی.
وراث تا یک سال بعد از فوت متوفی فرصت دارند که فرم اظهارنامه مالیاتی را تکمیل کنند. مهم ترین بخش این اظهارنامه، ارائه فهرستی از کلیه اموال و دارایی ها و نیز کلیه دیون و بدهی های متوفی (نظیر تعهدات قراردادی یا مهریه همسر) و هزین های کفن و دفن و واجبات عبادی فرد متوفی است. سازمان امور مالیاتی به بررسی این اظهارنامه می پردازد و قیمت و ارزش اقلام دارایی های موجود در ترکه را محاسبه می کند و میزان مالیات بر ارث را مشخص می کند. برای اطلاعات بیشتر در این زمینه، بهتر است مشاوره با وکیل را در صدر امور خود قرار دهید.

بیشتر بخوانید: انحصار وراثت و نکاتی درباره آن که حتما باید بدانید!

مالیات بر ارث به چه چیز هایی تعلق می گیرد؟

مالیات بر ارث به چه چیز هایی تعلق می گیرد؟
قانون مالیات های مستقیم در ماده 17، اموال و دارایی هایی را که از شخص متوفی به وراث منتقل می شود و مشمول مالیات است ؛ به نحو تفصیلی برشمرده است و میزان مالیات وارده بر هر کدام را نیز مشخص کرده است. مطابق با این ماده اموال زیر مشمول مالیات بر ارث خواهد بود:
– سپرده‌های بانکی، اوراق مشارکت و سایر اوراق بهادار
– سهام و سهم‌ الشرکه و حق تقدم آنها
– حق الامتیاز و سایر حقوق مالی (مثل حق مؤلف یا اختراع)
– انواع وسایل نقلیه موتوری، زمینی، دریایی و هوایی
– املاک و حق واگذاری محل
– اموال و دارایی های متوفی که در خارج از کشور واقع شده است

 

مالیات بر ارث چقدر است؟

مالیات بر ارث چقدر است؟
میزان مالیات بر ارث، اصولاً به شکل درصدی از مال مشمول مالیات مشخص می شود. با این وجود این درصد ثابت نیست و بسته به نوع مال و اینکه وارث به کدام طبقه از وراث تعلق دارد، متفاوت خواهد بود.
در قانون ما وارثان به سه طبقه تقسیم می شوند. تا زمانی که حتی یک نفر از طبقه قبلی وجود داشته باشد، اشخاص در طبقات بعدی هیچ ارثی نخواهند برد. زن و شوهر نیز در هیچ کدام از طبقات نیستند و به سایر وراث، هر کسی که باشند، اضافه خواهند شد. مطابق با ماده 18 قانون مالیات های مستقیم و نیز ماده 862 قانون مدنی، وراث به سه طبقه تقسیم می شوند:

-وراث طبقه اول که عبارتند از: پدر، مادر، زن، شوهر، اولاد، و اولاد اولاد.
-وراث طبقه دوم که عبارتند از: اجداد، برادر، خواهر و اولاد آنها.
-وراث طبقه سوم که عبارتند از: عمو، عمه، دایی، خاله و اولاد آنها.
مالیات بر اموالی که در پاراگراف قبلی ذکر شدند به شرح ذیل محاسبه می شود:
– نسبت به سپرده‌های بانکی، اوراق مشارکت و سایر اوراق بهادار سه درصد
– نسبت به سهام و سهم‌ الشرکه و حق تقدم آنها شش درصد
– نسبت به حق الامتیاز و سایر حقوق مالی ده درصد
– نسبت به انواع وسایل نقلیه موتوری، زمینی، دریایی و هوایی دو درصد
– نسبت به املاک هفت و نیم درصد ارش معاملاتی ملک و نسبت به حق واگذاری سه درصد
– اموال و دارایی های متوفی که در خارج از کشور واقع شده است؛ پس از کسر مالیات در کشور محل وقوع، ده درصد
نکته مهم این است که میزان مالیات ذکر شده در این ماده برای وراث طبقه اول است. در صورتی که متوفی وارثی در طبقه اول نداشته باشد و وراث او از طرقه دوم باشند؛ به عنوان مثال خواهر و برادر او، میزان مالیات های وارده بر هر یک از اموال مذکور دو برابر خواهد شد. در صورتی که شخص متوفی در طبقه دوم هم وارثی نداشته باشد و ماترک به یک یا چند نفر از وراث طبقه سوم مانند خاله یا دایی وی برسد، این نرخ ها چهار برابر خواهد شد.
نکته حائز اهمیت دیگر این است که اصولاً ارزش اموال در زمان ثبت انتقال به وراث ( و نه زمان فوت متوفی) محاسبه خواهد شد.

بیشتر بخوانید: طلاق غیابی چیست؟ مهم ترین قوانین آن در سال 1400

چگونه می توان از مالیات بر ارث معاف شد؟

چگونه می توان از مالیات بر ارث معاف شد؟
اصل بر این است که کلیه اموال و دارایی های متوفی پس ازکسر دیون و بدهی های او مشمول مالیات بر ارث است. اما به موجب ماده 24 قانون مالیات های مستقیم، برخی اموال کلاً از مالیات بر ارث معاف هستند. این اموال عبارتند از:
– وجوه بازنشستگی و وظیفه و پس‌انداز خدمت و مزایای پایان خدمت، مطالبات مربوط به خسارت اخراج، بازخرید خدمت و مرخصی‌استحقاقی استفاده نشده و بیمه‌های اجتماعی و نیز وجوه پرداختی توسط مؤسسات بیمه یا بیمه‌گزار و یا کارفرما از قبیل‌ انواع بیمه‌های عمر و زندگی، خسارت فوت و همچنین دیه و مانند آنها حسب مورد که یک‌ جا و یا به طور مستمر به ورثه متوفی پرداخت می‌گردد.
– لوازم منزل محل سکونت متوفی
هزینه های کفن و دفن و نیز واجبات مالی و عبادی و بدهی ها و دین های قطعی متوفی از ماترک کسر خواهد شد. بدیهی است که در صورتی که ماترک متوفی کمتر از هزینه های کفن و دفن او و بدهی ها وتعهدات مالی او باشد، مالیات پرداخت شده بر اموال، به وراث او بازگردانده می شود و یا در صورت عدم دریافت، دریافت نخواهد شد.

عواقب عدم پرداخت مالیات بر ارث چیست؟

عواقب عدم پرداخت مالیات بر ارث چیست؟
مهم ترین نتیجه عدم پرداخت مالیات بر ارث این است که در صورت عدم پرداخت مالیات و ارائه مفاصا حساب مالیاتی، نمی توان اموال شخص متوفی را به طور رسمی و قانونی و با سند ثبت شده به وراث منتقل کرد. متعاقباً خود وراث هم نمی توانند هیچ گونه دخل و تصرف حقوقی در سهم الارث خود بنمایند؛ به عنوان مثال نمی توانند درخواست افراز ملک مشاع را بدهند و یا مالی را که به ایشان به ارث رسیده است، بفروشند.
در اصلاحات قانون مالیات های مستقیم، جریمه ای برای دیر پرداخت کردن مالیات مشخص نشده است. اما باید به دو نکته توجه داشت:
نخست اینکه، با توجه به اینکه ماخذ محاسبه مالیات بر ارث، قیمت مال در زمان انتقال به وارث است، پرداخت دیرتر مالیات احتمالاً به معنای افزایش میزان مالیات است.
دوم اینکه، مطابق قانون، وارثان برای تکمیل اظهارنامه مالیاتی یک سال از تاریخ فوت متوفی فرصت دارند. اگر در طی این مدت، روند قانونی پرداخت مالیات را طی کنند، هزینه های کفن و دفن و بدهی های متوفی از ماترک کسر خواهد شد و ما بقی ماترک مشمول ارث می گردد. اما در صورت تعلل وراث و عدم انجام روند قانونی تا یک سال بعد از فوت، امکان کسر هزینه ها و بدهی های متوفی وجود ندارد و کل ماترک متوفی مشمول مالیات خواهد بود. همانطور که گفتیم؛ برای اطلاعات دقیق تر بهتر است با وکیل حقوقی مشاوره نمایید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *