تصمیم به طلاق به خودی خود برای زوجین امری چالش‌برانگیز و همراه با تردیدها و مشکلات خاص است. این چالش‌ها هنگامی که زن و مرد صاحب فرزند نیز باشند به بیشترین حد خود می‌رسد. اما گاهی نیز کودک هنوز متولد نشده‌است که زن و شوهر تصمیم به جدایی می‌گیرند. طلاق در دوران بارداری قوانین مربوط به خود را دارد که با طلاق در شرایط عادی کمی متفاوت است. در ادامه این متن، قوانین و شرایط مربوط به طلاق در دوران بارداری را بیشتر بررسی می‌کنیم.
برای مشاوره رایگان و شبانه روزی با بهترین وکیل تهران همین حالا با ما تماس بگیرید!
آیا زن حامله را می توان طلاق داد؟
در جواب این سؤال به صورت ساده باید گفت، بله. در قانون ما و فقه اسلامی که قانون ایران برگرفته از آن است، هیچ منعی برای طلاق زن حامله وجودندارد. طلاق نوعی عمل حقوقی است که به‌صورت ایقاع و یک‌طرفه از سوی شوهر انجام می‌شود و به‌جز مواردی که در قانون مشخص شده‌است، منعی برای آن وجود ندارد.
موارد منع طلاق زن در مواد ۱۱۴۰ تا ۱۱۴۲ قانون مدنی آمده است. در این مواد اینگونه آمده‌است که درصورت وجود شرایطی، امکان طلاق زن وجود ندارد و طلاق صحیح نیست. در ماده ۱۱۴۰ قانون مدنی اینگونه حکم شده‌است که طلاق زن در دوران عادت ماهیانه و نفاس( خونریزی ده‌روزه بعد از زایمان) صحیح نیست.
البته اگر زن باردار باشد ویا طلاق پیش‌از نزدیکی با او انجام‌شود، طلاق صحیح خواهد‌بود. همچنین درصورت عدم اطلاع مرد از این‌که زن در دوران عادت ماهیانه قرار‌دارد نیز، موجب صحت طلاق در این حالت می‌شود.
در ماده ۱۱۴۱ نیز اینگونه آمده‌است که طلاق در زمان طهر مواقعه صحیح نیست. در تعریف طهرمواقعه باید اینگونه توضیح داد که هرگاه بعداز پایان‌یافتن دوره عادت ماهیانه و یا خونریزی بعداز زایمان(نفاس) بین زن و مرد نزدیکی انجام شود، طهر مواقعه رخ داده‌است.
طبق قانون، طلاق در این شرایط صحیح نیست. در این حالت باید تا عادت ماهیانه بعدی زن و طهر بعداز آن منتظر‌ماند و سپس برای طلاق اقدام کرد. البته درصورت حاملگی و یا یائسه بودن زن، ایرادی در انجام طلاق در طهرمواقعه، وجودندارد.
در ماده ۱۱۴۲ قانون مدنی نیز درباره طلاق زنی که به‌دلیل بالارفتن سن، عادت ماهیانه نمی‌شود، اینگونه بیان می‌شود که برای طلاق، باید حداقل سه‌ماه از نزدیکی زن و مرد گذشته‌باشد.
البته برای روشن‌شدن بیشتر موضوع و بررسی شرایط خاص هر زوج، می‌توان به کمک مشاوره با وکیل خانواده، از جزئیات مواد قانونی آگاه‌شد و پاسخ سؤالات خود را به‌شکل صحیح و کامل، پیدا کرد.
⚖️ مطالعه بیشتر: با انواع طلاق و مهم ترین قوانین طلاق در سال 1401 آشنا شوید! ⚖️
شرایط طلاق در دوران بارداری
در موارد بالا موارد منع طلاق را بررسی کردیم و همان‌طور که مشاهده می‌شود، هیچ منعی برای طلاق در دوران بارداری وجود ندارد. حتی در ماده ۱۱۴۱ حاملگی مجوزی برای طلاق در زمان طهر مواقعه است.
البته اگرچه طلاق در دوران بارداری بلامانع است، اما به‌دلیل وجود فرزند، هرچند که هنوز متولد نشده‌است، رابطه زن و مرد به‌طور کامل قطع نمی‌شود. این رابطه تا زمان تولد فرزند، به‌صورت ادامه پرداخت نفقه ازسوی مرد به همسر سابق خود، ادامه پیدامی‌کند.
درباره نفقه باید به این نکته توجه‌کرد که درصورت طلاق زن در دوران حاملگی، تا هنگام متولد شدن فرزند، مرد همچنان موظف به پرداخت نفقه به همسر سابق خود است. این نفقه، طبق قانون، شامل موارد مربوط به تأمین هزینه مسکن و خوراک و پوشاک و هزینه‌های درمانی و بهداشتی و کلیه هزینه‌های زندگی متعارف زندگی او می‌شود.
درصورت عدم پرداخت نفقه توسط مرد، زن می‌تواند پرداخت آن‌را به‌وسیله مراجعه به دادگاه مطالبه‌کند. همچنین طبق قانون، تنها درباره نفقه همسر، امکان درخواست پرداخت نفقه دوران گذشته نیز وجوددارد. درصورتی‌که درباره نفقه سایر اقرباء، این امکان وجود ندارد و تنها نفقه مربوط به حال، امکان مطالبه خواهدداشت.
مشکل عدم پرداخت نفقه و تعیین میزان آن، حتی در موارد طلاق توافقی که زن و مرد درباره همه مسائل باهم توافق کرده‌اند نیز دیده می‌شود. در این حالت، بهترین راه استفاده از راهنمایی یک وکیل طلاق توافقی است. با راهنمایی یک وکیل باتجربه و دارای مهارت در زمینه طلاق، زوجین می‌توانند درباره نفقه زن در دوران بارداری و میزان و نحوه پرداخت آن به توافق برسند.
همچنین بسیار اتفاق می‌افتد که خانم‌ها نسبت به حقوق خود، از جمله نفقه، ناآگاه هستند. آن‌ها به‌خصوص بعداز طلاق و آن‌هم در شرایط بارداری، با مشکلات متعددی مواجه می.شوند. درباره موضوع طلاق، با وجود این‌که به‌نظر ساده یا تکراری می‌آید و افراد تصورمی‌کنند که از همه قوانین آن مطلع هستند، هرکس سعی می‌کند که به درست یا غلط، زنی که قصد جدایی از همسر خودرا دارد، راهنمایی کند.
این راهنمایی‌های بدون اطلاع و غیرصحیح و غیرعلمی، در بیشتر مواقع ممکن است به ضرر آن زن تمام شود. در این موارد نیز، همیشه بهترین راه مشورت با یک وکیل است که نسبت به قوانین و شرایط طلاق آگاهی کامل دارد. حتی بعضی از وکلا، در مراحل اولیه، امکان استفاده از خدمات مشاوره حقوقی رایگان را برای مراجعین خود فراهم می‌کنند.
با این امکان، افراد می‌توانند در ابتدا از مشاوره وکیل استفاده و در ادامه کار و درصورت نیاز به کمک بیشتر و همچنین رضایت از کار وکیل، او را به‌عنوان وکیل خود در زمینه طلاق، انتخاب کنند.
⚖️ مطالعه بیشتر: فریب در ازدواج و حکم آن در سال 1401 ⚖️
طلاق در زمان بارداری از طرف شوهر
همان‌طور که گفته‌شد، مرد می‌تواند درهر زمان اقدام به طلاق همسر خود کند. تنها در‌چند مورد، که در بالا به آن‌ها اشاره‌کردیم، لازم است تا مدت زمانی سپری شود و سپس طلاق را اجرا‌کند. البته بارداری زن، جز موارد نیاز به گذشت زمان نیست و مرد می‌تواند در دوران بارداری اقدام به طلاق همسر خود کند. تنها نکته‌ای که آقایان باید به آن توجه کنند، لزوم پرداخت نفقه به زن طلاق‌داده‌شده، تا زمان زایمان او است.
همچنین نوع طلاق که بائن یا رجعی باشد نیز، در لزوم پرداخت نفقه به او در دوران بارداری، تفاوتی ایجاد نمی‌کند. پرداخت سایر حقوق مالی زن مانند مهریه و اجرت‌المثل و موارد دیگر نیز، مانند دیگر انواع طلاق، باید توسط مرد، صورت‌بگیرد.
⚖️ مطالعه بیشتر: وکالت در طلاق و مهم ترین قوانین آن در سال 1401 ⚖️
آثار طلاق در دوران بارداری
هرچند گفتیم که طبق قانون، طلاق در دوران بارداری، مانعی ندارد، اما شرایط و آثار آن با طلاق در شرایط عادی کمی متفاوت است. این تفاوت در زمینه نفقه و عده زن بعداز طلاق، نمایان می‌شود.
درباره نفقه، همان‌طور که پیش‌تر گفته‌شد، مرد بعداز طلاق زن باردار، مکلف است تا زمان وضع‌حمل، نفقه زن را پرداخت کند. درواقع ازآن‌جایی که زن، فرزندی را حمل می‌کند که مربوط به مرد است، در فقه و قانون اینگونه حکم شده‌است که نفقه زن باردار، بعد از طلاق و تا زمان به‌دنیا آمدن فرزند، برعهده مرد باشد.
مسئله بعدی مربوط به عده زن بعداز طلاق است. عده زن طبق قانون، آن مدتی بعداز طلاق یا فسخ نکاح یا فوت همسراست که زن در آن زمان امکان ازدواج مجدد ندارد. به عبارت دیگر، قانون برای زن بعد از منحل شدن ازدواج او، مدتی را تعیین کرده‌است که تنها بعداز سپری‌شدن آن مدت، می‌تواند با مرد دیگری ازدواج کند.
عده طلاق در زمان بارداری، با عده طلاق در شرایط عادی، متفاوت است. درادامه به بررسی عده طلاق زن باردار می‌پردازیم.
البته باید این نکته را مدنظر داشته‌باشید که موضوع طلاق، به‌ویژه طلاق درزمان حاملگی زن و آثار آن، گاهی آن‌قدر پیچیده و موضوعات مختلف درآن دخیل می‌شود که نمی‌توان به‌راحتی درباره آن اظهار‌نظر کرد. همچنین با طلاق زوجین، این امر بر مسائل مختلفی درباره آن‌ها تاثیر خواهدگذاشت.
آن‌چه در این مطلب و موارد مشابه در صفحات اینترنتی مطالعه می‌کنید، تنها پیش‌درآمدی بر نکات قانونی مربوط به طلاق است و موارد کلی را بیان می‌کند. گاهی پیچیدگی مسائل حقوقی مربوط به طلاق به‌اندازه‌ای است که، ناچار می‌شوید به دنبال بهترین وکیل طلاق در تهران یا شهرستان محل سکونت خود باشید، تا بتوانید گره از پرونده طلاق خود بازکنید.
⚖️ مطالعه بیشتر: شرایط گرفتن مهریه در طلاق توافقی ⚖️
عده زن باردار بعد از طلاق چقدر است؟
در قسمت قبل مفهوم عده را توضیح دادیم و گفتیم که با ازبین رفتن ازدواج به هرنحوی، زن ملزم است تا دوران عده را رعایت کند. درحالت عادی و در غیراز زمان حاملگی، عده زن بعد از طلاق، طبق شرع و قانون، سه طهر است.
منظور از سه طهر این است که، زن باید سه دوره عادت ماهیانه و پایان هر دوره را بگذراند و با شروع چهارمین عادت ماهیانه، عده او پایان می‌یابد و می‌تواند مجدداً ازدواج کند. البته درمورد زنی که عادت ماهیانه نمی‌شود، این مدت سه ماه است.
اما درمورد زن حامله، میزان عده طلاق را، زمان وضع‌حمل تعیین می‌کند. درواقع زن باردار بعداز طلاق باید تا تولد فرزندش منتظر بماند و بعداز آن می‌تواند با مرد دیگری ازدواج کند. در این‌جا مدت باقی‌مانده از زمان بارداری، حکم مدت عده را دارد.
⚖️ مطالعه بیشتر: حق طلاق چیست و مهم ترین قوانین در این رابطه ⚖️
وضعیت حضانت فرزند بعد از طلاق در دوران بارداری
وضعیت حضانت فرزند از موارد مورد‌اختلاف بین زوجین در پرونده‌های طلاق است. البته درباره طلاق در هنگام بارداری زن و طلاق در شرایط عادی، تفاوتی در قوانین مربوط به حضات فرزند، وجودندارد.
درباره حضانت فرزند، در مرحله اول باید به این نکته توجه کرد که، طبق قانون، حضانت فرزندان، هم حق و هم تکلیف است. سایر قوانین مربوط به حضانت نیز براساس همین موضوع تدوین شده‌اند.
طبق آن‌چه قانون تعیین کرده‌است، حضانت کودک تا ۷سالگی او، با مادر است. در این مدت، اگرچه حضانت به مادر واگذار می‌شود، اما پرداخت مخارج و نفقه فرزند، با پدر خواهد بود. بعداز ۷سالگی، حضانت فرزندان، تا رسیدن به سن ۹ساگی برای دختر و ۱۵سالگی برای پسر، به پدر انتقال می‌یابد.
البته باید به این موضوع توجه داشت که موارد بالا می‌تواند تحت شرایطی تغییرکند. برای مثال درصورت ازدواج مادر یا جنون او، حق حضانت فرزند از او سلب می‌شود. همچنین درصورت مشخص‌شدن عدم صلاحیت حضانت کودک، چه از ناحیه مادر و چه پدر، دادگاه می‌تواند حق حضانت را از هرکدام بگیرد و به دیگری بدهد. حتی درصورت عدم صلاحیت هردو، دادگاه می‌تواند حضانت فرزند را به شخص دیگری بسپارد.
درباره حق ملاقات با فرزند نیز، در زمانی که حضانت فرزند با یکی از پدر و مادر است، همواره حق ملاقات با فرزند برای دیگری وجود دارد و درصورت عدم توافق برای نحوه و زمان این ملاقات، دادگاه آن‌را مشخص می‌کند.
درکنار همه موارد بالا، پدر و مادر می‌توانند بعداز جدایی، درباره همه مسائل، بین خود به توافق برسند و دادگاه تصمیم آن‌ها را می‌پذیرد. اما بازهم یادآوری این نکته لازم است که درصورت مشخص‌شدن عدم صلاحیت کسی که حضانت کودک را به‌عهده دارد، دادگاه می‌تواند شخص دیگری را به‌جای او، برای حضانت کودک، تتعیین‌کند. تصمیم‌گیری دادگاه درباره حضانت، همواره براساس درنظر گرفتن مصلحت کودک انجام می‌شود.
همان‌طور که بیان‌شد و با بررسی مواد قانونی مربوط به حضانت کودکان، مشخص می‌شود که در موضوع حضانت کودک بعداز طلاق، هیچ تفاوتی بین طلاق زن باردار و غیرباردار، وجودندارد. و درهر مورد حضانت طبق توافق طرفین و درموارد عدم توافق، طبق مواد قانونی و حکم قاضی، به یکی از پدر و مادر و یا شخص دیگر، واگذار می‌شود.
⚖️ مطالعه بیشتر: حکم زنا در سال 1401 و نحوه اثبات زنا ⚖️
بهترین وکیل برای طلاق در دوران بارداری
شاید شما هم مانند بسیاری از افراد، تصورکنید که برای انجام طلاق، همه پرونده‌ها مانند هم هستند و مراحل آن‌ها به‌صورت مشخص و روتین انجام خواهد‌شد. اما کافی است به دادگاه‌ها مراجعه‌کنید تا مشکلات مربوط به انجام فرایند طلاق و پیچیدگی‌های هر پرونده به‌خصوص را، باچشم خود ببینید.
در موضوع طلاق در زمان حاملگی زن، علاوه بر خود طلاق و مسائل حقوقی مربوط به آن، موضوع حضانت فرزندی که هنوز متولد نشده‌است نیز مطرح می‌شود. همچنین اختلاف برسر مواردی مانند میزان نفقه و نحوه پرداخت آن، می‌تواند مشکل‌ساز باشد.
به‌طور کلی موضوع طلاق می‌تواند برای هریک از زوجین، موجب بروز تنش‌ها و شرایط روحی و روانی خاص باشد. همچنین، در طلاق در زمان بارداری زن، وجود جنینی که پدر و مادرش پیش‌از تولد او، تصمیم به جدایی گرفته‌اند، بار روحی و روانی طلاق را بیشتر می‌کند.
همین شرایط روحی خاص باعث می‌شود که زن و مرد نتوانند به‌درستی تصمیم بگیرند و با رفتارهای احساسی و غیرمنطقی، شرایط را برای خود و در نهایت برای کودکی که قرار‌است تا چندماه بعد متولد شود، سخت‌تر کنند.
با این اوصاف، چاره کار مراجعه هریک از زوجین به یک وکیل قابل‌اعتماد است تا در تصمیم‌گیری‌های مربوط به انجام مراحل طلاق در زمان حاملگی زن، به آن‌ها کمک کند. بهترین وکیل برای طلاق در دوران بارداری وکیلی است که ضمن آگاهی کامل از قوانین و تجربه کافی در پرونده‌های طلاق، بر آن پرونده خاص نیز، اشراف کامل پیداکند.
چنین وکیلی، با درک کامل از وضعیت موکل خود، همه مراحل و نکات مربوط به پرونده را برای او توضیح می‌دهد و در انتخاب بهترین مسیر برای پیش‌برد مراحل پرونده، او را راهنمایی می‌کند.
⚖️ مطالعه بیشتر: شرایط اجرا گذاشتن مهریه و مهم ترین قوانین آن ⚖️
خلاصه‌ای از آن‌چه درباره طلاق در دوران بارداری گفتیم
در این مطلب به این سوال پاسخ دادیم که اصولاً طلاق زن حامله امکان‌پذیر است یا خیر. در ادامه نیز، شرایط طلاق در دوران بارداری را توضیح دادیم و به بررسی تفاوت‌های طلاق در دوران حاملگی و طلاق در زمان غیرحاملگی پرداختیم.
با خواندن متن بالا، احتمالاً شما هم به پیچیدگی موضوع طلاق در دوران حاملگی پی برده‌اید. برای آسان‌شدن این پیچیدگی و درک بهتر نکات قانونی طلاق در زمان حاملگی زن، توصیه ما مشاوره با یک وکیل مجرب و استفاده از تجربیات او است. با راهنمایی یک وکیل خوب، شما می‌توانید درک بهتری از شرایط خاص پرونده خود پیدا‌کنید و تصمیم‌گیری بهتری درباره آن داشته‌باشید.
