از منظر لغوی، طلاق از کلمه «طلق» به معنای رهاشدگی است. هر رابطه زناشویی می تواند به جدایی و ناسازگاری میان طرفین بینجامد و از این رو است که نهاد طلاق در جوامع بشری پیش بینی شده است و همچنین در دین مبین اسلام و شریعت اسلامی طلاق به عنوان راهکاری برای پایان دادنِ مشروع زن و مرد به زندگی مشترک مقرر شده است که احکام و مقررات آن ذیلاً به نحو مفصل توضیح داده خواهد شد. مطابق قواعد فقهی طلاق از حقوق مرد می باشد اما امروزه بر اساس قوانین کنونی زن هم می تواند با وجود برخی شرایط قانونی از دادگاه تقاضای طلاق نماید از این رو در این مقاله در پی آن هستیم که معنای طلاق و ضوابط و انواع آن را در قوانین بررسی نماییم همچنین شما می توانید جهت کسب اطلاعات بیشتر از وکیل خانواده در این راستا استفاده نمایید
برای مشاوره رایگان و شبانه روزی با بهترین وکیل تهران همین حالا با ما تماس بگیرید!
طلاق به چه معناست؟
طلاق، واژه ای عربی است و معنای آن، گره گشودن و رهاشدگی می باشد و در فقه اسلامی به معنای از بین بردن نکاح دائم با الفاظ مخصوص به کار می رود. امروزه طلاق به عنوان وسیله ای در میان زوجین شناخته شده است تا در زمان اختلافات خانوادگی و مشکلات زناشویی جهت خاتمه رابطه زناشویی از این ابزار استفاده نمایند و یکی از رایج ترین دعاوی که در دادگاه های خانواده مطرح می شود، طلاق می باشد.
در واقع طلاق همان پایان قانونی زندگی زناشویی زوجین و جدایی آن ها از یکدیگر می باشد. توضیح آن بدین شرح است که بسیاری از زوجین موقع ازدواج با تصور اینکه زندگی زناشویی موفقی خواهند داشت و عمری به خوبی کنار هم زندگی خواهند کرد، به ازدواج روی می آورند لکن به تدریج اختلافات خانوادگی و زناشویی ایجاد شده و رخ می نماید. در این نوع اختلافات یا طرفین امکان مدیریت اختلاف را ندارند و نمی توانند مشکلات را حل کنند و یا اختلاف چنان شدید است که عنان زندگی را از دست آنها خارج کرده و دیگر راهی برای ادامه زندگی مشترک آنها باقی نمی گذارد. لذا در این صورت تنها راه باقی مانده طلاق می باشد به همین دلیل است که همواره از طلاق به عنوان آخرین راه حل در اختلافات زناشویی و خانوادگی یاد می شود بنابراین پیشنهاد ما به شما این است که در وهله نخست در هنگام برخورد با اختلافات خانوادگی میان خود و همسرتان به مشاورین مجرب خانواده مراجعه کرده و موضوع خود را با ایشان در میان بگذارید. همچنین در این راستا می توانید جهت افزایش اطلاعات حقوقی خود از حقوق خانواده از مشاوره حقوقی نیز بهره مند شوید.
⚖️ مطالعه بیشتر: فریب در ازدواج و حکم آن در سال 1401 ⚖️
تعریف طلاق در قانون
مطابق قانون مدنی ایران، طلاق از اختیارات و حقوق مرد می باشد. از این رو، ماده 1133 قانون مدنی بیان می دارد:
«مرد می تواند هر زمان بخواهد زن خود را طلاق دهد.»
قانون مدنی بر اساس فقه امامیه مقررات خود را وضع نموده است لکن در مورد پیروان ادیان و مذاهب دیگر، چنانچه دین و مذهب ایشان در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به رسمیت شناخته شده باشد، می توانند مطابق قانون طلاق و مقررات ناظر بر احوال شخصیه خود بر اساس دین و آیینشان طلاق بگیرند بنابراین پیروان ادیان مسیحی، کلیمی، زرتشتی و نیز پیروان مذاهب اسلامی حنفی ، شافعی، حنبلی، مالکی و زیدی می توانند در خصوص طلاق از دین و مذهب خود و قواعدی که آن بر ایشان تحمیل می نماید تبعیت نمایند و لزومی به تبعیت از قانون مدنی و فقه امامیه ندارند.
⚖️ مطالعه بیشتر: وکالت در طلاق و مهم ترین قوانین آن در سال 1401⚖️
انواع طلاق
طلاق نوعی ایقاع است که قانون مدنی آن را به اقسام مختلفی تقسیم نموده هاست. طلاق را می توان بر مبنای درخواست کننده طلاق و نیز امکان رجوع به چند قسم به شرح ذیل تقسیم نمود:
1) اقسام طلاق بر مبنای درخواست کننده طلاق
الف) طلاق از سوی مرد:
طلاق بر طبق مقررات فقه شیعه و قانون مدنی از اختیارات مسلّم مرد می باشد لکن امروزه جهت تقاضای طلاق از سوی مرد بایستی برخی تشریفات قانونی طی شود و بنابراین رعایت این تشریفات برای انجام طلاق الزامی می باشد. ماده 1133 قانون مدنی در این راستا بیان داشته است:
«مرد می تواند ” با رعایت شرایط مقرر در این قانون” با مراجعه به دادگاه تقاضای طلاق همسرش را بنماید.»
در واقع برای آنکه مرد بتواند درخواست طلاق همسر خود را بدهد باید به دادگاه خانواده مراجعه کرده و در وهله نخست تقاضای صدور گواهی عدم امکان سازش را از دادگاه بنماید و سپس چنانچه برای دادگاه ثابت شود که امکان ادامه زندگی مشترک برای مرد وجود ندارد، گواهی مذکور به وی داده خواهد شد . مرد بایستی در این نوع طلاق در جلسات داوری نیز شرکت کند و تمام حقوق مالی زوجه از قبیل مهریه، نفقه و اجرت المثل ایام زوجیت را به وی پرداخت نماید. در این مورد وکیل طلاق بهترین راهنمای شما خواهد بود.
ب) طلاق از سوی زن :
هرچند طلاق بر اساس عمومات فقهی و قانونی از حقوق مرد می باشد، لکن امروزه زن نیز می تواند تحت شرایطی از مرد طلاق بگیرد. زن به دو صورت می تواند طلاق بگیرد. صورت اول آن است که وکالت در طلاق یا به عبارت دیگر حق طلاق داشته باشد. در این باره مرد می تواند به همسر خویش وکالت دهد که با انجام برخی تشریفات قانونی از طریق مراجعه به یک وکیل دادگستری (وکیل مع الواسطه) طلاق خود را بگیرد. صورت دوم آن است که زن به استناد داشتنِ شرایط عسر و حرج یا برخی شرایط قانونی، مجوز درخواست طلاق از دادگاه خانواده را داشته باشد. برخی از این شرایط عبارت از این است که به عنوان مثال مرد نفقه همسر خود را به مدت نسبتاً طولانی (شش ماه) نپرداخته باشد، مرد بیش از چهار سال غایب باشد و سایر اوضاعی که با ایجاد آن ها ادامه زندگی برای زن با مشقت همراه شده و تحمل آن دشوار باشد. در این خصوص زن می تواند جهت پیگیر مسائل طلاق به بهترین وکیل دادگستری مراجعه نماید.
⚖️ مطالعه بیشتر: شرایط گرفتن مهریه در طلاق توافقی⚖️
ج) طلاق توافقی:
در این نوع طلاق، زوجین با یکدیگر توافق می کنند که به زندگی مشترک خود خاتمه دهند. در این نوع طلاق نیز طرفین باید تشریفات قانونی از قبیل مشاوره را طی نموده و از دادگاه تقاضای صدور گواهی عدم امکان سازش نمایند. وکیل طلاق توافقی در این مورد می تواند اطلاعات بیشتری به شما ارائه نماید.
2) اقسام طلاق بر مبنای امکان رجوع
الف) طلاق رجعی:
این نوع طلاق، یکی از انواع طلاق است که طی آن زوج می تواند در طول مدت عده زن به زوجه رجوع نماید و زندگی زناشویی خود را مجدداً شروع نمایند. نکته مهمی که قابل ذکر است این است که پس از اتمام مدت عده زن، حق رجوع مرد از بین خواهد رفت. نکته دیگر این است که بیشتر طلاق های ثبت شده از نوع طلاق رجعی می باشد مگر اینکه قانون صریحاً ذکر کرده باشد که طلاق از نوع بائن است. نکته آخر هم اینکه رجوع ممکن است با هر عملی حاصل شود و شرایط خاصی جهت رجوع در نظر گرفته نشده است اما ثبت رجوع الزامی می باشد.
ب) طلاق بائن:
یکی دیگر از اقسام طلاق بر مبنای امکان رجوع، طلاق بائن می باشد. در این نوع طلاق، زوج حق رجوع به زن را ندارد. در چهار مورد بر اساس ماده 1145 قانون مدنی طلاق از نوع بائن می باشد: مورد اول آن است که طلاق قبل از نزدیکی واقع شده باشد. مورد دوم طلاق زن یائسه است. مورد سوم طلاق خلع و مبارات از سوی زن می باشد مادامی که زن به عوض خود رجوع نکرده باشد و نهایتاً مورد چهارم سومین طلاقی است که بعد از سه وصلت متوالی به عمل آمده باشد؛ خواه ازدواج متوالی در نتیجه رجوع باشد یا ناشی از ازدواج مجدد.
