افراد به دلایل مختلف از جمله کار، مهاجرت و… ممکن است تصمیم به سفر به خارج از کشور بگیرند. اما چه می‌شود اگر در هنگام مراجعه به فرودگاه ناگهان متوجه شوند که از لحاظ قانونی، ممنوع الخروج شده‌اند و در نتیجه باید سفر خود را لغو کنند؟ در این موارد مشاوره با وکیل پایه یک دادگستری خبره می تواند راهگشای شما باشد. این امر ممکن است به علل گوناگونی رخ دهد، به همین جهت در این مقاله شما را با مفهوم ممنوع الخروجی و قوانین مهم مرتبط با آن آشنا می‌کنیم؛ شما نیز تا پایان بحث با ما همراه بمانید.
برای مشاوره رایگان و شبانه روزی با بهترین وکیل تهران همین حالا با ما تماس بگیرید!
ممنوع الخروج به چه معناست
احتمالا تا کنون بارها این عبارت که فلان شخص ممنوع الخروج شده، به گوشتان خورده است، حال ممکن است برای شما این سؤال پیش بیاید که منظور از این عبارت چیست؟ در پاسخ می‌گوییم، در حالت عادی، افراد می‌توانند به کشور خارجی مورد نظر، بدون هیچ مشکلی، سفر کنند. اما گاهی اوقات شرایطی پیش می‌آید که بر اساس آن قانون‌گذار مصلحت را در این می‌بیند که افراد خاصی از خروج از کشور منع شوند. در این صورت، فرد مورد نظر امکان خروج از هیچ یک از مرزهای کشور را نداشته و تا رفع محکومیت مجبور به ماندن در داخل کشور به عنوان مجازات عمل ارتکابی خویش می‌باشد. گاهی نیز قانون‌گذار برخی افراد را بدون انجام جرم خاص و تنها به علت رعایت نکردن شرایط قانونی از خروج از کشور منع می‌کند. در ادامه این موارد را بیشتر تشریح می‌کنیم.
⚖️ مطالعه بیشتر: پیش فروش آپارتمان و قوانینی که هنگام قرارداد باید بدانید ⚖️
قوانین مهم ممنوع الخروج کردن
حسب مورد ممکن است با توجه به دلایلی که باعث منع خروج شخص از کشور شده است، قوانین مختلفی بر قضیه حاکمیت داشته باشد از جمله:
- قانون گذرنامه مصوب 1351
- ماده واحده لایحه قانونی ممنوعیت خروج بدهکاران بانک‌ها مصوب 1359 توسط شورای انقلاب
- قانون نحوه‌ی اجرای محکومیت‌های مالی مصوب 1393
- قانون مالیات‌های مستقیم
- قانون آیین دادرسی کیفری
⚖️ مطالعه بیشتر: حکم تخلیه در دوران کرونا و قوانین مهم آن ⚖️
چه افرادی را می توان ممنوع الخروج کرد؟
در ابتدا باید بدانیم که تصمیم قاضی مبنی بر ممنوعیت خروج یک فرد باید مستند به قانون و هم‌چنین مستدل باشد، زیرا اصل بر این است که افراد حق دارند هر زمان که خواستند از کشور خارج یا به آن وارد شوند. با توجه به این مورد افرادی که از خروج از کشور منع می‌شوند را می‌توان به دو دسته‌ی عمده تقسیم کرد:
1. افرادی که مرتکب اعمال خلاف قانون شده‌اند.
· به موجب ماده 17 قانون گذرنامه، این‌طور پیش‌بینی شده است که:
دولت می‌تواند از صدور گذرنامه و خروج بدهکاران قطعی مالیاتی و اجرای دادگستری و ثبت اسناد و متخلفین از انجام تعهدات ارزی، طبق ضوابط و مقررات مندرج در آیین‌نامه‌ی قانون گذرنامه، جلوگیری کند.
· بر طبق ماده واحده لایحه‌ی قانونی ممنوعیت خروج بدهکاران بانک‌ها، به بانک مرکزی ایران این اجازه داده شده است که با هدف جلوگیری از خروج اشخاصی که به بانک‌های کشور بدهکار بوده و اسامی آنان از طرف بانک‌ها به بانک مرکزی ایران اعلام شده است و هم‌چنین واردکنندگان و صادرکنندگانی که به تعهدات خود عمل نکرده‌اند، خواستار ممنوعیت خروج آنان از کشور از طریق دادسرای عمومی تهران گردد. خروج این اشخاص منوط به اجازه‌ی بانک مرکزی ایران است.
⚖️ مطالعه بیشتر: حکم زنا در سال 1400 و نحوه اثبات زنا ⚖️
· در صورتی که مرد ملزم به پرداخت مهریه بوده ولی از پرداخت آن خودداری کرده یا قصد فرار از آن را داشته باشد، در این حالت، بر طبق ماده 23 قانون نحوه‌ی اجرای محکومیت‌های مالی، زن می‌تواند با مراجعه به مرجع اجراکننده‌ی رأی نسبت به ممنوع الخروج کردن همسر خویش اقدام کند. قرار مبنی بر ممنوعیت خروج مرد تا زمان اجرای رأی یا ثبوت اعسار مرد یا جلب رضایت زن یا سپردن تأمین مناسب یا تحقق کفالت مطابق قانون مدنی، به قوت خود باقی است.
· بر طبق ماده 202 قانون مالیات‌های مستقیم، وزارت امور اقتصادی و دارایی یا سازمان امور مالیاتی کشور می‌تواند از خروج بدهکاران مالیاتی که میزان بدهی قطعی آن‌ها از سقف تعیین شده در این مقرره بیشتر است، از کشور جلوگیری نماید.
· افرادی که در خارج از ایران به دلیل تکدی، ولگردی، سرقت، کلاهبرداری و یا هر عنوان مجرمانه‌ی دیگری دارای سوء شهرت باشند.
· بر طبق ماده‌ی 188 قانون آیین دادرسی کیفری، در صورتی که هنوز جرم متهم ثابت نشده باشد، برای بازپرس این امکان وجود دارد که تا زمانی که به متهم دسترسی حاصل نشده، با توجه به اهمیت و دلایل مبنی بر وقوع جرم، دستور منع خروج متهم از کشور را صادر کند. بر طبق بند ث ماده 247 قانون آیین دادرسی کیفری، با اثبات ارتکاب جرم، بازپرس می‌تواند متناسب با آن جرم، به صدور قرار منع خروج از کشور به عنوان یکی از انواع قرار نظارت قضایی اقدام کند. علاوه بر موارد فوق، بر طبق ماده 509 قانون آیین دادرسی کیفری، اگر قاضی اجرای احکام کیفری به شخصی که محکوم شده است، دسترسی نداشته باشد و بیم فرار وی از کشور نیز وجود داشته باشد، در این صورت می‌تواند دستور منع خروج این فرد از کشور را صادر و به مراجع قانونی اعلام کند.
⚖️ مطالعه بیشتر: شرایط اجرا گذاشتن مهریه و مهم ترین قوانین آن ⚖️
2. افرادی که مرتکب اعمال خلاف قانون نشده‌اند.
این دسته از افراد بدون ارتکاب عمل خلاف و تنها به واسطه‌ی شرایط خاص قانونی که دارند، رأساً امکان خروج از کشور را ندارند:
· به موجب ماده 42 قانون حمایت خانواده و بند 1 ماده 18 قانون گذرنامه، اشخاص زیر سن 18 سال و کسانی که تحت ولایت یا قیمومت می‌باشند امکان خروج از کشور را ندارند مگر با اجازه‌ی کتبی ولی یا قیم خود.
· به موجب بند 3 ماده 18 قانون گذرنامه، زنان شوهردار حتی اگر سنشان بالای 18 سال باشد، اجازه‌ی خروج از کشور را ندارند مگر با اجازه‌ی کتبی شوهر.
ممنوع الخروج بودن چقدر اعتبار دارد؟
بر اساس مقررات قانونی، مدت اعتبار دستور یا قرار منع خروج از کشور شش ماه بوده و قابل تمدید نیز می‌باشد ولی اگر این مدت منقضی شده و تمدید نشود، ممنوعیت خروج از کشور به طور خودکار منتفی شده و مراجع مربوطه نمی‌توانند مانع از خروج شوند. علیرغم توضیحات بالا به موجب تبصره‌ی ماده 292 قانون آیین دادرسی کیفری:
در عمل دادستان کل کشور در موارد انقضای مدت قانونی خروج از کشور و عدم تمدید آن توسط مراجع مربوطه، اقدام به رفع ممنوعیت خروج می‌کند.
⚖️ مطالعه بیشتر: پولشویی چیست و چه روش هایی دارد؟+مجازات پولشویی ⚖️
استعلام ممنوع الخروج بودن
در حالت عادی برای فرد این امکان وجود ندارد که به صورت خودکار از ممنوعیت خروج از کشور خویش، آگاه شود. به همین دلیل هم گاها افراد بی خبر از همه جا، برای سفر به خارج از کشور اقدام می‌کنند ولی زمانی که به فرودگاه می‌رسند در کمال ناباوری متوجه می‌شوند که امکان خروج از کشور را به دلایل خاصی ندارند. برای جلوگیری از این اتفاق به شما راه‌هایی معرفی می‌کنیم که به کمک آن بتوانید هر چه زودتر از امکان خروج خود از کشور آگاه شوید تا بتوانید بدون دغدغه کارهای مربوط به سفرتان را انجام دهید.
یک راه استعلام این موضوع آن است که با در دست داشتن گذرنامه‌ی خود به اداره‌ی گذرنامه مراجعه کنید تا از وضعیت خروج خود از کشور آگاه شوید.
اما راه دیگر که به دلیل عدم نیاز به مراجعه‌ی حضوری، به مراتب راحت‌تر بوده و زمان کم‌تری هم می‌برد و آن این است که با مراجعه به سایت “ثبت من” که متعلق به سازمان ثبت اسناد و املاک کشور است و ورود کد ملی خود، از امکان خروج خود از کشور آگاه شوید.
⚖️ مطالعه بیشتر: فروش ملک مشاع و مهم ترین قوانین آن در سال 1400 ⚖️
وکیل برای رفع ممنوع الخروجی
در صورتی که پس از استعلام به یکی از طرق بالا، متوجه شدید که از خروج از کشور منع شده‌اید، می‌توانید برای رفع این ممنوعیت از طریق این سایت مشاوره حقوقی بگیرید و در صورت نیاز نیز اقدام به گرفتن وکیل حقوقی متخصص در زمینه‌ی رفع ممنوعیت از خروج از کشور، نمایید. هم‌چنین لازم به ذکر است که این سایت برای شما امکان مشاوره در زمینه‌های حقوقی دیگری مثل مشاوره با وکیل خانواده، وکیل کیفری یا وکیل چک را نیز در نظر گرفته است.
نتیجه‌گیری
قانون‌گذار ممکن است بنا بر مصلحت، افرادی را به لحاظ قانونی، ممنوع الخروج اعمال کند. این امر به دلایل گوناگونی مثل عدم پرداخت مهریه، بدهکاری مالیاتی و… رخ می‌دهد. بهترین کار این است که با آگاهی از مقررات قانونی و پای‌بندی به آن‌ها جلوی گرفته شدن چنین تصمیمی را بگیریم و چنان‌چه ممنوع الخروج شدیم، با کمک و مشاوره با افراد متخصص، در صدد رفع هر چه سریع‌تر این محدودیت بربیاییم.
