بعد از مرگ، اشخاص دیگر بر اموال و دارایی‌های برجای مانده از خود کنترلی نداشته و در صورت داشتن ورثه دارایی ایشان به عنوان ارث به وراث می‌رسد. یکی از موضوعاتی که همواره موجب اختلاف بین وراث متوفی بوده، مسئله سهم ارث زن پس از مرگ شوهر و هریک از وراث است. این موضوع که چه افرادی کسر بیشتری را در مقایسه با دیگران از دارایی برجای مانده از متوفی به ارث می‌برند.
در قانون مدنی سهم‌الارث هریک از وراث بر اساس آنچه در شرع آمده است، تعیین گردیده و کسر خاصی به سهم هر کدام از وراث و با توجه به نسبت ایشان با متوفی در نظر گرفته شده است. از جمله در خصوص سهم ارث زن پس از مرگ شوهر و میزان ارث زن از دارایی شوهرش.
به موجب قانون مدنی، سهم زن از ارث شوهرش در شرایطی که مرد دارای فرزندی باشد یا نباشد متفاوت خواهد بود و از جمله موارد همیشه مورد اختلاف، میزان سهم زن از اموال مرد بر حسب اصلاحیات سال 1387 بعضی از مواد قانون مدنی در رابطه با سهم ارث زن از اموال شوهر است. در ادامه وکیل ته به بررسی بیشتر این موضوع خواهد پرداخت. با ما همراه باشید.
_______________________________________________________
حتما بخوانید: تنظیم وصیت نامه قانونی
_______________________________________________________
میزان ارث زن از شوهر
بعد از آنکه شخصی فوت می‌کند، همواره بر سر این موضوع که سهم هر کدام از ورثه چه میزان باشد اختلافاتی بوده است. گاها در بعضی از فرهنگ‌ها جنس مونث با در نظر داشتن تعصبات قومی از ارث محروم گردیده است. ولی در شرع مقدس اسلام و همچنین قانون مدنی میزان ارث هر کدام از وراث در صورت مرگ تعیین گردیده است که از جمله این وراث زن بوده و قانون برای زن در شرایطی که فرزند داشته باشد و یا حتی فرزند نداشته باشد، میزان سهم ارث متفاوتی را پیش بینی نموده است. در ادامه هریک از این روش‌ها را به طور مختصر بیان خواهیم کرد:
ارث زن در صورت داشتن فرزند
به گفته وکیل ملکی سهم ارث زن پس از مرگ شوهر بر اساس رابطه سببیت بوده و لازم است بدانید که در شرایطی که در مقدار ارث نقصی حاصل گردد، این نقص متوجه زن و شوهر نخواهد شد.
زن در صورتی که از همسر خود فرزندی داشته باشد، ارث کمتری را دریافت خواهد نمود. ولی بدین منظور که زن بتواند از شوهر خود ارث ببرد، لازم است میام ایشان نکاح دائم برقرار شده باشد که در ماده 940 قانون مدنی این نکته مورد توجه واقع شده است و بیان می‌دارد زن و مردی که ازدواج ایشان دائمی باشد، از یکدیگر ارث خواهند برد.
اکنون که دریافتیم زن در صورت داشتن فرزند در عقد دائم از شوهر خویش ارث می‌برد، حتما این سوال مطرح می‌شود که میزان ارث زن در این شرایط چقدر است؟
پاسخ این سوال در قانون مدنی در ماده 946 بیان شده است. به موجب این ماده: «زوج از تمام اموال زوجه ارث می برد و زوجه در صورت فرزنددار بودن زوج یک هشتم از عین اموال منقول و یک هشتم از قیمت اموال غیرمنقول اعم از عرصه و اعیان ارث می برد در صورتی که زوج هیچ فرزندی نداشته باشد سهم زوجه یک چهارم از کلیه اموال به ترتیب فوق می‌باشد.»
ارث زن در صورت نداشتن فرزند
مورد دیگری که باعث می‌شود زن در عقد دائم از شوهر خود ارث ببرد، این است که مردی فوت کند و فرزند نداشته باشد. در این شرایط با در نظر گرفتن ماده 946 زن تنها یک چهارم از اموال همسر خود را به ارث خواهد برد.
نکته جالب توجهی که در خصوص زن در چه شرایطی از مرد ارث می‌برد وجود دارد این است که اگر زوج فوت کند و هیچ وارثی به غیر از همسر خود نداشته باشد، در این حالت زن به جز سهم خود، مازادی دریافت نمی‌کند و مابقی دارایی در حکم مال اشخاص بلاوارث خواهد بود. برعکس این مورد که اگر زن فوت کند و شوهر وی تنها وارث او باشد، در این شرایط کلیه اموال زن به شوهر به ارث می‌رسد.
جالب است بدانید که قتل و کفر از موانع ارث هستند. به این معنی که چنانچه زن شوهر خود را به قتل برساند و یا پیش از فوت شوهرش کافر شود، محروم از ارث شوهر خود خواهد شد.
زن چه اموالی را به ارث می‌برد؟
سهم ارث زن پس از مرگ زوج در ارث بردن با مرد متفاوت است و همانطور که اشاره کردیم، زوجه از اموال منقول شوهر خود ارث خواهد برد و در مورد اموال غیر منقول صرفا از قیمت آنها ارث می‌برد. بنابراین بایستی پس از مرگ شوهر علی‌رغم اموال منقول که تقسیم می‌گردد، اموال غیرمنقول نیز قیمت گذاری شده و به میزان یک چهارم یا یک هشتم از آن به زن پرداخت شود. در صورت اجتناب وراث، زن این حق را خواهد داشت که حق خود را از عین اموال استیفا نماید.
ارث زن از زمین کشاورزی
زمین کشاورزی جزو اموال غیر منقول محسوب می‌شود و در گروه اعیان قرار دارر. تا پیش از اصلاح ماده 946 در سال 1387 زن تنها می‌توانست از عرصه ارث ببرد. اما با اصلاح ماده مذکور، زن از قیمت اعیان که با عنوان ثمن اعیانیه شناخته می‌شود هم ارث خواهد برد.
ارث بردن زن حتی در طلاق
وکیل طلاق توافقی در این خصوص بیان می‌دارد بعد از طلاق به این خاطر که رابطه زوجیت از یکدیگر گسسته می‌شود، زن و شوهر دیگر نسبت به هم حقی نداشته و از یکدیگر هم ارث نمی‌برند. ولی این مانعیت در ارث بردن مطلق نیست و در دو صورت زن حتی اگر طلاق گرفته باشد از شوهر خود ارث خواهد برد. در ادامه به توضیح مختصر از هریک خواهیم پرداخت:
عده طلاق رجعی
چنانچه مرد به واسطه طلاق رجعی از زوجه خود جدا شود و پیش از آنکه مدت عده خاتمه یابد فوت نماید، زن در این شرایط از شوهرش ارث خواهد برد.
طلاق در حالت مرض
با توجه به گفته وکیل طلاق اگر مردی در شرایط مریضی، اقدام به طلاق زوجه خود کرده و ظرف یک سال از زمان طلاق به دلیل همان بیماری فوت نماید، زن همچنان از وی ارث خواهد برد حتی در صورتی که نوع طلاق بائن باشد. البته اینکه زن در چه شرایطی از مرد ارث می‌برد در این مورد شرط دریافت ارث این است که زن ازدواج مجدد نکرده باشد.
سهم الارث زن دوم وارث مرد چند زنه
به موجب شرع و قانون مرد حق دارد تا چهار زن دائم اختیار کند و همانطور که قبل‌تر هم اشاره کردیم، شرط دریافت سهم ارث زن پس از مرگ شوهر، دائمی بودن نکاح است. بنابراین چنانچه مردی فوت کند و چندین همسر دائمی داشته باشد، تمامی آنها ارث خواهند برد، اما میزان سهم کمتری را دریافت خواهند کرد. به این ترتیب که چنانچه مرد فرزند داشته باشد، یک هشتم و در صورتی که فاقد فرزند باشد، به زن‌ها یک چهارم تعلق می‌گیرد که بایستی به طور مساوی میان خود تقسیم کنند.
