دعاوی کیفری

دعاوی کیفری درحقیقت شاخه ای ازحقوق جزا هستند که شامل جرایم / مجازاتها و قوانین جزایی می باشند برای شناخت بیشتر تعریفی از حقوق جزا را به اختصار بیان می کنیم.

حقوق جزا شاخه ای از حقوق عمومی است که با تعریف اقدامات مجرمانه که اخلال درنظم عمومی ایجاد می نمایند وتعیین مجازات برای خاطیان سعی درجلوگیری از وقوع جرایم دارد و در صورت ارتکاب جرم میزان مسئولیت مرتکب و نحوه تعقیب و تعیین مجازات او را مشخص می نماید و در پایان کوشش می کند تا وسایل اصلاح و تربیت مجرمین را فراهم آورد.

اما اهمیت حقوق جزا به این جهت است که : 

1-  حقوق جزا مجموع مقرراتی است که بر نحوه اجرای مجازاتها و تعیین واکنش های اجتماعی نظارت می کند.
2-  قوانین کیفری ساده ترین و شدید ترین وسیله اجبار قواعد و مقررات اجتماعی است و ضمانت اجرای روابط اجتماعی می باشد.
3-  دردعاوی حقوقی فقط امور حقوقی افراد از قبیل امورمالی یا خانوادگی یا احوال شخصیه مطرح است در حالیکه در دعاوی کیفری نه تنها مال و خانواده مجرم در معرض خطر است بلکه آزادی حیثیت و جان وی نیز در مخاطره قرار می گیرد.
4-  در محاکم ودادگاه های حقوقی احتیاجی به حضور طرفین دعوی و شناسایی آنان نیست و درصورت صحت هویت دادگاه بر مبنای ادله تقدیمی اتخاذ تصمیم می نماید درحالیکه در دعاوی کیفری حضور مجرم ضروری است. بنابراین با توجه به فرق و تفاوت بزرگ این دو دعوی اهمیت حقوق جزا و دعاوی کیفری مشخص میشود.

در قانون مجازات اسلامی مجازاتها و اقدامات تامینی و تربیتی تعیین شده است که به پنج دسته تقسیم شده ا ند :

  • حدود
  • قصاص
  • تعزیرات
  • دیات
  • تعزیرات و مجازاتهای بازدارنده

حد مجازاتی است که شارع آن راتعیین کرده است وقصاص مجازات فردی می باشد که مرتکب جنایت منجربه قتل یا صدمات بدنی گردیده است ودیات جایگزین قصاص درجنایات عمدی یا غیر عمدی میباشد و تعزیر ، مجازاتهای جرایمی است که خارج از موارد فوق می باشند و مجازات بازدارنده مجازاتی است که از طرف دولت به معنای عام آن برای حفظ نظم و مراعات مصالح اجتماعی مقابل تخلفات از مقررات ونظامات دولتی تعیین می گردد.
سرقت ، کلاهبرداری ، قتل عمد ، قتل غیر عمد ، خیانت در امانت ، ایراد ضرب عمدی ، ارتباط نامشروع ، تجاوز به عنف ، تصرف عدوانی ، فروش مال غیر ، جعل ، استفاده از سند مجعول و سایر عناوین مجرمانه رایج ترین مسائلی هستند که در قانون مجازات اسلامی ذکر شده اند.